De maand van de waarheid breekt aan

Ajax 14-34

Plus: Ajax gaat als koploper de beslissende fase van het seizoen in. De ploeg speelt zowel tegen PSV als Feyenoord (over een week) eerst in eigen stadion. Trainer Erik ten Hag zal hoop putten uit het feit dat de ziekenboeg langzaam leegstroomt: Noussair Mazraoui is weer van de partij en David Neres en Mohammed Kudus staan weer op het trainingsveld. Die laatste kan tegen PSV na zijn knieoperatie in oktober zijn eerste minuten maken. Daarbij geeft de komst van recordaankoop Sébastien Haller de selectie ook een mentale boost.

Min Tegenover de komst van Haller staat de voorlopige weigering van de talentvolle spits Brian Brobbey om zijn contract, dat op 30 juni afloopt, te verlengen. Trainer Erik ten Hag noemt dat ‘doodzonde’. “Brian heeft een jaar of tien deel uit­gemaakt van de opleiding en is nu betrokken bij het eerste. Het is bijzonder spijtig dat er nog geen handtekening staat. Hij is een jongen uit de omgeving. Het mooiste zou zijn als hij zijn carrière hier begint, om ooit een volgende stap te maken. Maar goed, hij moet de keuze maken, het is aan hem. Hij heeft nu ook het recht om met andere clubs te praten.”

Nieuw Ajax telde 22,5 miljoen euro neer voor Sébastien Haller, die meteen mag spelen. Ten Hag zal echter moeten besluiten of hij de spits in de topper tegen PSV al meteen in de basis zet. “Hij heeft net één keer meegetraind. Daar moeten we goed over nadenken.” Haller zegt klaar te zijn voor zijn debuut. “Ik hoop te spelen en te scoren. Dat zou een perfect begin zijn van mijn avontuur bij Ajax. Ik wil een prijs toevoegen aan de prijzenkast van Ajax.” Haller vertrok in 2017 uit Nederland en had niet verwacht zo snel terug te zijn. “Bij West Ham maakte ik niet de beste periode van mijn carrière door. Het was moeilijk om me aan te passen aan het spelsysteem. Dit was voor iedereen het beste.” Bij Ajax wordt Haller herenigd met trainer Erik ten Hag. Ze hebben na hun tijd bij FC Utrecht altijd contact gehouden.” Ten Hag: “Sébastien heeft het profiel van een Ajaxspits. Hij is gevaarlijk in de zestien, maar kan ook goals voorbereiden. Een teamspeler, die vecht voor de ploeg. En mentaal is hij ijzersterk, onder druk presteert hij alleen maar beter. Daarbij is hij erg sociaal, een prettige persoonlijkheid. Fijn om in het team te hebben.”

PSV 14-33

Plus: Aanvallend heeft PSV veel te bieden: Donyell Malen, Mario Götze, Mo Ihattaren, Noni Madueke en Cody Gakpo. De trefzekerheid van die laatste is groot: hij schoot twaalf keer tussen de palen, negen keer was het raak. Gakpo, begonnen als F-pupil bij PSV, dankt zijn efficiëntie aan vermaarde topschutters als Ruud van Nistelrooij en Luc Nilis, die zijn trainers waren in de jeugdopleiding. Met Van Nistelrooij oefende Gakpo vaak op loopacties. Nilis was de man van de praktische tips. “Hij zei: schieten hoeft niet op 100 procent, 80 is genoeg, want dan kun je beter richten.”

Min: Sinds Cody Gakpo bij het eerste elftal zit van PSV, won hij nog niet van Ajax. “Het werd thuis een keer 1-1 en de laatste twee keer uit hebben we verloren.” Het is afwachten wat januari voor PSV in petto heeft. De club won ruim twee jaar geleden voor het laatst een topwedstrijd in de eredivisie. Op 22 december 2018 werd AZ met 3-1 verslagen.

Nieuw: Geen inkomende transfers bij PSV, wél een aantal lang geblesseerden die zijn teruggekeerd. Na meerdere knieoperaties en een revalidatieperiode van drie jaar traint Marco van Ginkel weer mee. De 28-jarige routinier zal voorlopig geen wedstrijden kunnen spelen, maar PSV hoopt de middenvelder aan het eind van het seizoen wellicht nog te kunnen gebruiken. Ook van andere herstelde spelers wordt verwacht dat zij tweede viool zullen spelen: spits Eran Zahavi (33) en de middenvelders Erick Gutiérrez, Ryan Thomas en Mauro Júnior.

Vitesse 15-31

Plus: Riechedley Bazoer (24) en Oussama Tannane (26) zijn de smaakmakers van Vitesse. Bazoer, voormalig middenvelder van onder meer Ajax, voelt zich als een vis in het water in het hart van de defensie: hij is de eerste opbouwer, dribbelt geregeld over de as van het veld en strooit kwistig met passes. “Een van mijn persoonlijke doelen is terug te keren in Oranje,” zegt Bazoer, die in 2015 en 2016 zes interlands speelde. Kort voor de winterpauze was Bazoer uitblinker in de topper tegen Feyenoord (1-0 winst). Vitesse won ook van PSV, maar het verloor van Ajax en AZ. De vier concurrenten van Vitesse spelen de komende weken allemaal tegen elkaar.

Min: De kracht van Vitesse is de zwakte tegelijk: Bazoer en spelmaker Tannane wenden hun vrijheid in het veld soms verkeerd aan. Harde kritiek was er van Willem van Hanegem: “Ze zijn doorgeslagen, alsof ze in een circus rondlopen. Als ze de stap naar de top ooit willen maken, dan moeten ze stoppen met de dingen die afleiden en puur bezig zijn met het spel.” Ajaxtrainer Erik ten Hag vraagt zich af of Vitesse de race volhoudt. “Het elftal lijkt stabiel. Ze spelen geen Europees voetbal. Ze zouden dichterbij kunnen komen in januari, maar hoe gaan ze met de spanning om? Mogen wordt straks moeten en dat brengt een andere druk mee.”

Nieuw: Vitesse nam begin januari de 20-jarige verdediger Dominik Oroz over van het Oostenrijkse FC Liefering. De in Wenen geboren Kroaat doorliep de jeugdopleidingen van Austria Wien en Red Bull Salzburg. “Met de komst van Dominik Oroz hebben we beide centrale posities in de verdediging dubbel bezet,” aldus technisch directeur Johannes Spors.

Plus: Onder Dick Advocaat verliest Feyenoord maar zelden. De recente nederlaag tegen Vitesse (1-0) was de eerste in 26 competitiewedstrijden, de enige ook in 2020. Feyenoord was in het vorige kalenderjaar statistisch de beste eredivisieploeg.

Min: De nieuwe trainer is al gepresenteerd: Arne Slot staat komend seizoen aan het roer in De Kuip. Het is een publiek geheim dat de relatie tussen de huidige trainer Dick Advocaat en technisch directeur Frank Arnesen koeltjes is. De trainer wil niet worden gezien als een ‘noodzakelijk opstapje’ voor zijn opvolger, hij wil maximaal presteren. Advocaat (73) maakte de laatste tijd een kribbige en geïrriteerde indruk. Volgers van Feyenoord sluiten niet uit dat Advocaat opstapt als hij voelt dat hij niet voldoende steun krijgt.

Nieuw: Feyenoord pikte de 32-jarige spits Lucas Pratto op bij River Plate. Bij de Argentijnse club was hij overbodig. Pratto hoopt zondag tegen Sparta al zijn debuut te kunnen maken. El Oso, noemen ze hem in Argentinië, ‘de Beer’. Hij viert zijn doelpunten alsof hij een beer is, vandaar. “De bijnaam heb ik al sinds de start van mijn loopbaan als profvoetballer. Ik ben groot, sterk en heel erg strijdlustig. Ik heb karakter en ben een vurige speler op het veld.” Pratto is geen echte goalgetter; hij scoort gemiddeld eens per drie duels. De datum van de klassieker zit al in zijn hoofd: “Natuurlijk: 17 januari.” Grote wedstrijden maken bij hem iets los. “Ik heb vaak in cruciale wedstrijden goals gemaakt. Ik wil Feyenoord helpen om mee te doen in de strijd om de landstitel. Met mijn ervaring en mentaliteit moet dat kunnen.”

AZ 15-28

Plus: Ajaxtrainer Erik ten Hag ziet een groot pluspunt bij AZ: “De kern van de ploeg is al lang bij elkaar. Vergelijk dat met Ajax: bij ons is het hart uit het elftal gerukt.” Mentaal heeft AZ een paar flinke klappen overleefd. Vorig seizoen eindigde wreed voor de Alkmaarders, die het ticket voor de Champions League op doelsaldo naar Ajax zagen gaan. In de Europa League werd de ploeg op de laatste speeldag uitgeschakeld. Trainer Arne Slot werd ontslagen na zijn heimelijke sollicitatiegesprekken met Feyenoord en in de eredivisie moest AZ al snel in de achtervolging na een zwak begin. Maar zie: de club heeft slechts zeven punten minder dan koploper Ajax.

Min: Er zit een weeffout in het spel van AZ. In de slotfase van wedstrijden stort de ploeg geregeld als een kaartenhuis in elkaar. Het seizoen begon met vijf remises, waaronder een 4-4 tegen Sparta na een 4-0 voorsprong. De trainerswissel (Pascal Jansen voor Arne Slot) heeft daaraan niets veranderd. Zo ging het laatste pouleduel in de Europa League tegen Rijeka onnodig verloren (2-1) en in de laatste competitiewedstrijd tegen FC Utrecht ging het in de 93ste minuut wéér mis: 2-2.

Nieuw: Jesper Karlsson (22) is een belangrijk wapen geworden voor AZ. De Zweedse vleugelspeler hoeft met vijf doelpunten en vijf assists alleen Ajacied Antony (zeven om zes) voor zich te dulden in het klassement van spelers met het hoogste rendement. De aanvaller van Elfsborg is een waardige opvolger van Oussama Idrissi. Oud-Ajacied Stefan Petterson omschrijft Karlsson als een atypische Zweedse voetballer. “Hij is heel opportunistisch en heeft veel zelfvertrouwen.”