Vitesse: jaar van de verspeelde goodwill

In het 25ste jaar eredivisie lijkt Vitesse haar krediet bij een groot deel van trouwe aanhang te hebben ver­speeld. Zondag zit het verlo­ren seizoen erop.

Nog negentig minuten voetbal, zondag bij FC Utrecht, en het 25ste sei­zoen van Vitesse in de eredivisie zit erop. Vitesse wordt minimaal vijftiende en maximaal als twaalfde, maar het eindresul­taat zal hooguit algemeen direc­teur Paul van der Kraan bezig hou­den. Afgerond betekent elke plaats winst op de ranglijst een plus van zo’n 50.000 euro aan televisiegel­den. Die bijdrage wordt berekend over de eindklasseringen van de laatste vijf jaar. Vijftiende of twaalf­de, dat kan dus aardig oplopen. Voor het beeld van het seizoen zal de klassering minder tellen. Vitesse heeft de eigen aanhang dit jaar van zich vervreemd en weinig gegeven om trots op te zijn.

De kern van de sportieve proble­men ligt bij de transferzomer van 2009. Toen raakte Vitesse drie basis­spelers kwijt; de Franse controleur Sébastien Sansoni, het spitsenta­lent Ricky van Wolfswinkel en de sterke linksback Nicky Kuiper. Drie belangrijke radartjes in het team waarmee Theo Bos in zijn eerste half jaar bij Vitesse 28 punten haal­de; goed voor het linkerrijtje. Een aantal waar zijn voorganger Hans Westerhof in diens halve seizoen niet in de buurt kwam (15 punten), maar Bos zelf ook niet meer. Hij haalde dit seizoen voor de winter­stop 18 punten en in 2010 met nog één duel te gaan slechts 13.

Vitesse heeft in de zomer naast ver­dediger Jeroen Drost de aanvallers Nicky Hofs, Lasse Nilsson en de Turkse spits Sinan Kaloglu gehaald, maar adequate vervangers voor de opengevallen basisplaatsen van de drie zijn er niet gekomen. Zo werd de komst van nieuwe spelers geen toegevoegde waarde voor de selec­tie, maar meer van hetzelfde.

Met Sébastien Sansoni verdween niet alleen de enige speler die op de cruciale sleutelpositie van cen­trale middenvelder uit de voeten kon, maar ook een routinier (toen 30 jaar en de oudste) met uitstra­ling, rust en gevoel voor juist díe positie. Daarnaast had hij de tech­nische bagage om zich altijd staan­de te houden.
Een complete speler was de Frans­man zeker niet, maar in de huidi­ge Nederlandse competitie en ze­ker in de jonge selectie van Vitesse wel een meerwaarde. Tot over­maat van ramp werd na zijn ver­trek die positie niet ingevuld.

Terwijl ook het vaste spelconcept van Bos met twee betrouwbare én aanvallende backs (Kuiper en Ver­haegh) en een slimme spits als speerpunt (VanWolfswinkel) over­boord moest worden gegooid. Bui­ten de medische problemen is Ka­loglu weliswaar een spits, maar vooral van het type gelukszoeker; zeker geen type VanWolfswinkel.

Vanaf de voorbereiding is Bos be­zig geweest met het zoeken naar spelers, die in de selectie eenvou­dig niet meer aanwezig waren.
Met als gevolg dat er slechts schijn­oplossingen uit de hoge hoed rol­den. Oplossingen waar het elftal niet beter van is geworden.

Bos probeerde Sansoni te vervan­gen door Paul Verhaegh van zijn beste plek (rechtsback) te halen en toen dat geen succes werd met Rogier Molhoek. Ook dat werkte niet, waarna hij Serginho Greene nog mocht halen. Die kon Sansoni ook niet vervangen.
Met Calvin Jong-A-Pin voor Kui­per kreeg Bos er een verdediger bij zonder de diepgang en het voetbal­lend vermogen van diens voorgan­ger. Het spitsenprobleem bleek on­oplosbaar.

Ondertussen openbaarden zich an­dere problemen; geen chemie tus­sen de steraanvallers Santi Kolk en Lasse Nilsson, die elkaars kwalitei­ten niet aanvullen. Een overdaad aan vergelijkbare voetballers; Ste­vanovic, Hofs, Kolk, Kaya; spelers die ‘in de bal’ voetballen.

En daarnaast was er het probleem van de fitheid. Nilsson, Hofs en Stevanovic begonnen niet fit en bleven een seizoen lang kwakke­len, Kaloglu kwam niet fit en werd dat nooit, Kolk raakte langdurig ge­blesseerd, evenals Drost, waarna Molhoek ook nog eens een half sei­zoen miste. En dan was er nog de merkwaardige en langdurige vorm­crisis van de Braziliaanse alleskun­ner Claudemir. Een speler die het elftal kan dragen, maar zich pas de laatste maand heeft hervonden.

De selectie is breed aan creatieve spelers, maar onderbezet aan routi­ne en dienende spelers. Niet vreemd dat Vitesse zich zo vaak stuk liep op elftallen met minder raspaardjes en meer werkpaarden.

De openingswedstrijd van het sei­zoen bleek een voorbode: een 3-1 nederlaag bij Willem II; het half fit­te koningskwartet Hofs, Stevano­vic, Kolk en Nilsson bleek een mis­greep. Onthutsende thuisoptre­dens volgden voor de winterstop tegen ADO (1-3), Heracles (0-2), FC Groningen ( bekerduel 1-5) en Ajax (1-5). Wedstrijden die het Arnhemse publiek hebben ver­vreemd van het Arnhemse voetbal en haar theater. Een tendens die zich na de winterstop voortzette, zoals ook bleek uit het eerste eigen onderzoek van Vitesse onder haar seizoenkaarthouders. Steeds meer supporters vroegen zich af of zij nog wel een nieuwe seizoenkaart zouden nemen.

Slechts zelden was er in GelreDo­me een elftal te zien waar voetbal­liefhebbers uit Arnhem en omge­ving zich op wilden voorstaan. Po­sitieve uitzonderingen waren er sporadisch. Vitesse speelde de bes­te wedstrijd tegen koploper FC Twente, al ging de voorsprong in de laatste tien minuten verloren (1-2). De emotionele wedstrijd van doelman Piet Velthuizen tegen Willem II (2-1) – op de dag dat zijn vader Dick werd begraven – was om die reden een kippenvelwed­strijd. Ook de 3- 0 zege op FC Gro­ningen, met een slotakkoord om van te watertanden, mocht er zijn. Het waren oplevingen na nieuwe teleurstellingen, die tot een volkso­proer leidden na de 0-3 tegen AZ en 0-1 tegen Heerenveen. Die duels volgden op wanvertoningen bij Ajax ( lamlendige 4-0), Sparta (ondermaatse 1-1) en VVV ( blame­rende 2-0). Een degelijke Paul Verhaegh en een uitstekende doelman Velthui­zen – die onder de nieuwe keepers­trainer Raimond van der Gouw een stap voorwaarts heeft ge­maakt – vormen de uitzonderin­gen op een seizoen vol teleurstel­lingen. Al kwam jeugdspelerWil­jan Pluim nog bovendrijven en la­ter Alexander Büttner en amateur Giovanni Gravenbeek.

Het individuele geworstel van de spelers over een heel seizoen heeft alles te maken met het ont­breken van een vast spelsysteem met duidelijke invulling van alle posities. Het eerste wat Bos in ja­nuari 2009 bij zijn komst deed was duidelijkheid scheppen; van systeem en van poppetjes. Zo viel Kolk buiten de boot omdat de tot dan toe beste aanvaller niet in de best presterende ploeg paste.

Mogelijk heeft ook het vertrek van assistent Alfred Schreuder ­het tactische brein naast Bos ­naar FC Twente een voorname rol gespeeld en was de technisch staf ook niet ‘aanvullend’ maar te veel van hetzelfde. Individueel zijn weinig spelers dit seizoen beter ge­worden. De jonge groep, die veel begeleiding nodig had en waar meer uit te halen leek, heeft een jaar van stilstand beleefd. Een jaar waarin ook nog eens de goodwill van het volk werd verspeeld.

Cijfers
*Van de zestig tegentreffers die Vit­esse tot dusver incasseerde, vielen er 32 uit dode spelmomenten, re­kende trainer Theo Bos uit.

*In die 33 competitieduels werden slechts 36 Arnhemse goals ge­maakt.

*Vorig seizoen eindigde Vitesse met een doelsaldo van 41 voor en 48 tegen.

*Lasse Nilsson gaat als topscorer van Vitesse de laatste speeldag in: 7 goals. Santi Kolk maakte er 6.

*Voor de winterstop werden er acht­tien punten gehaald, na de winter­stop slechts dertien; met nog één duel te gaan.

*Alleen Claudemir en doelman Piet Velthuizen stonden bij alle 33 com­petitiewedstrijden in de basis. Daar­na komt Paul Verhaegh met 29 op­tredens als basisklant.

*Dalibor Stevanovic (tegen AZ) en Frank van der Struijk (tegen NAC) kregen een rode kaart.

De Gelderlander