Vitesse en de voortdurende onrust

In de laatste week van de transferperiode waren veel ogen op Vitesse gericht. In het handelshuis van Nederland moet de komende jaren een topploeg verrijzen, maar knokt momenteel een zwalkend elftal met buitenlandse invloeden tegen de degradatiestreep.

VI beleefde een week vol uitersten in een multicultureel broeinest. 'Heel Nederland lachte ons uit na Willem II uit, en ik kon ze geen ongelijk geven.'

Zaterdagavond 20.34 uur. Euforie in een halfvol GelreDome. Blijdschap en verbazing vechten om voorrang bij de fans van Vitesse. De ontlading is groot. Twee maanden hebben ze het met mooie praatjes moeten doen, maar zonder zeges. Het werd de supporters bijna te veel, maar uitgerekend op het moment dat een knock-out voor de ambitieuze plannen van de clubleiding nabij leek, stijgt de ploeg van Albert Ferrer boven zichzelf uit. Uitgerekend Roda JC, dat bezig is aan een sterk seizoen, wordt met 5-2 gedeklasseerd. Dat de Limburgers een collectieve offday hebben en vrijwel alles fout doen, wat ze fout kunnen doen, is even van ondergeschikt belang. Eindelijk is er weer reden tot juichen. Na het laatste fluitsignaal vliegt Ferrer zijn schaduw Albert Capelias in de armen, viert het elftal feest en staat eigenaar Merab Jordania op het ereterras met een glimlach in zijn handen te klappen.

Ferrer kan ook in de catacomben zijn geluk niet op. De kleine Spanjaard spreekt van 'een terechte beloning' voor een wekenlang proces waarin zijn elftal zit, terwijl het jonge talent Marco van Ginkel beaamt dat dit het nieuwe Vitesse is. Ismaïl Aissati, uitblinker van de avond, ziet het allemaal van een afstandje aan. 'Deze wedstrijd was cruciaal; zegt de huurling van Ajax. 'We hadden wekenlang niet gewonnen, de irritaties liepen hoog op, terwijl ik wel voldoende kwaliteit om me heen zag. Nu kwam het er eindelijk eens uit, maar laten we wel een beetje normaal blijven doen. Het slaat nergens op om na één overwinning te gaan zweven.' De realistische woorden van de Marokkaanse technicus zijn gegrond. Helemaal na een week waarin eens te meer naar voren kwam dat de basis van een nieuw succesvol Vitesse flinterdun is.

Trainingscomplex Papendal, dinsdagmorgen. Het is een paar minuten na de ochtendtraining als Julian Jenner en Alexander Búttner langs kant wat uithijgen. 'Kijk jij nou maar uit wat je zegt, Juul! Anders roep je weer dat je twee jaar op deze trainer hebt gewacht.' Büttner sart zijn ploeggenoot Jenner als de grillige aanvaller zijn mening wil geven. Twee spelers van de straat en met het hart op de tong. Ik geef gewoon altijd mijn mening, of ze dat nou leuk vinden of niet,' zegt Jenner, terwijl hij trainer Ferrer in de verte ziet verdwijnen. Wat volgt is een boeiende discussie over de opvallende ontwikkelingen binnen de selectie. 'Als we een team willen worden, moeten we dat allemaal ook zo gaan voelen! vervolgt Büttner. 'Zoals het tegen Willem II ging, kan en mag niet. Dat heb ik vandaag ook in de kleedkamer gezegd.' Büttner doelt op het crisisberaad, dat volgde na de wanvertoning in Tilburg. Veel spelers spraken hun onvrede uit over het verwarrende gedrag van de trainer, iets dat Ferrer ook in een gesprek met zijn drie aanvoerders Slobodan Rajkovic, Ismaïl Aissati en Eloy Room te horen heeft gekregen.

Büttner stond negentig minuten in het veld tijdens het debacle van Vitesse in Tilburg. Dat gold niet voor Jenner. Na een voortvarende start onder Ferrer, is hij volledig uit de gratie geraakt. Volgens insiders niet vanwege zijn spel, Jenner was uitgerekend net aan zijn beste periode bij Vitesse bezig, maar omdat zijn houding de trainer niet aanstaat. Zo zette de buitenspeler tijdens het trainingskamp in Turkije in een gesprek met de regionale omroep openlijk zijn vraagtekens bij het transferbeleid van de club. 'Waarom al die buitenlanders, terwijl je ook een speler als Kevin Strootman kunt halen?' waren de oprechte bedenkingen van de aanvaller. Maar zijn mening viel volledig verkeerd bij Ferrer. De Spanjaard zit niet te wachten op inspraak in zijn regime en heeft de touwtjes inmiddels strakker aangetrokken. 'We zijn hier toch in Nederland?' vervolgt Jenner. 'Als ik op een lijstje moet lezen of ik wel bij de selectie zit, dan vind ik dat niet prettig. Dat is toch niet vreemd?'

Terwijl Ferrer met zijn assistent Capellas allang naar de kleedkamer is vertrokken, gaat de discussie over het nieuwe Vitesse verder. Waar lotgenoten als Lasse Nilsson en Sinan Kaloglu zich al neergelegd hebben bij hun kansloze toekomst in Arnhem, bijt Jenner, inmiddels vergezeld door Jeroen Drost, van zich af. 'Ach, het is gewoon soms niet te begrijpen wat er hier gebeurt', zegt het tweetal. 'Wij lopen hier langer rond dan een groot deel van deze groep, en weten ook wat de fans willen. We moeten niet opgeven. Als we gewoon blijven knokken, kan hij vanzelf niet om ons heen. Ook al zijn we de laatste Nederlanders, we laten ons niet wegjagen.'

De volgende dag is er nog niets veranderd. Hoewel veel spelers azen op een vertrek, lijkt een nieuwe werkgever niet zomaar gevonden. Ook nieuwe buitenlandse krachten, vooral een spits moet deze week nog naar Arnhem worden gehaald, zijn nog niet aanwezig. Wat wel weer opvalt, is het gebrek aan eenheid. Zonder dat er ook maar een bal rolt, zijn de groepjes te ontdekken. Waar Ferrer in zijn eerste maanden als nieuwe trainer iedereen nog maande om per voet van de kleedkamers naar het trainingsveld te gaan, komen de auto's nu alweer in de verte aanscheuren. Een auto met de Balkanboys voorop, gevormd door de Chelsea-huurlingen Matej Delac, Slobodan Rajkovic en Nemanja Matic, en gecompleteerd met Dalibor Stevanovic. Gevolgd door een auto met de Nederlandse talenten Marco van Ginkel, Davy Pröpper, Eloy Room en Genaro Snijders. Jongens die vooralsnog wel toekomst bij Vitesse hebben. En zo heeft ieder zijn eigen groepje, zonder een duidelijke hiërarchie in de selectie. De verschillende belangen kwamen al een paar keer tot uiting in frustraties. Zo stonden aanvoerder Rajkovic en aanvaller Marcus Pedersen vorige week op de training nog woedend tegenover elkaar. Net als Matic en Snijders, die het tijdens het uitduel met Willem II met elkaar aan de stok hadden.

De persoonlijke belangen moeten opzij worden gezet voor de club, helemaal in de moeilijke fase waarin Vitesse zich momenteel in de competitie bevindt, maar dat is een hele klus voor de onervaren trainer Ferrer. De ene na de andere prijs prijkt op zijn cv als speler, maar als trainer en vooral people-manager heeft hij nog een lange weg te gaan. Dat blijkt ook uit de geluiden die uit de spelersgroep doorsijpelen. Iedereen is enthousiast over de inhoud van zijn trainingen, alles gebeurt met bal en de onder voetballers geliefde kleine partijspelen zijn vrijwel dagelijkse kost. Maar daartegenover staat volgens de spelers een zeer gebrekkige communicatie. Ferrer observeert en analyseert, maar het praten laat hij aan zijn assistent Capelias over.

Zo ook op deze ochtendtraining. Ferrer houdt de handen vrijwel de hele training in zijn broekzak. Capelias is het meest aan het woord, maar of het allemaal ook overkomt, is de vraag. Verschillende spelers geven aan dat ze zijn gebrekkige Engels maar moeilijk begrijpen, om maar te zwijgen van de Japanse verdediger Michihiro Yasuda. De nieuweling moet een betrouwbare schakel in de verdediging worden, maar spreekt vooralsnog alleen Japans. Waar vorig jaar het gezicht van de Arnhemse club nog werd gevormd door spelers als Nicky Hofs, Santi Kolk en Paul Verhaegh, vechten nu twaalf verschillende nationaliteiten vooral voor zichzelf. 'Één blessure en de club is veranderd' klinkt het uit de mond van Rogier Molhoek. Met een enkelkwetsuur stond hij langdurig langs de kant en in de tussentijd zag hij de grote revolutie met lede ogen aan. 'Vorig jaar was het leuker, veel leuker, maar dat is ook logisch. Er waren veel meer Nederlandse gasten en er was meer een eenheid. Dat is nu helemaal veranderd, maar ik neem het de nieuwe spelers niet eens kwalijk. In hun positie zou het mij misschien ook minder uitmaken wat de toekomst van de club is.'

De hoogste tijd om in gesprek te gaan met één van de architecten van het nieuwe Vitesse. Ted van Leeuwen, technisch directeur van de Arnhemmers, en belangrijke initiator achter de hervormingen. Door de buitenwereld wordt zijn inbreng gebagatelliseerd door het Georgische geld en de Spaanse invloeden, maar de hand van de voormalige voetbaljournalist is duidelijk zichtbaar in de huidige selectie. Zo kwamen onder anderen Ismaïl Aissati, Slobodan Rajkovic, Luca Caldirola, Nemanja Matic en Marcus Pedersen op voorspraak van Van Leeuwen naar Arnhem. 'Vitesse is momenteel een oude vervallen boerderij, waar we in razend tempo een nieuwe moderne boerderij van proberen te maken! klinkt het cryptisch. 'Dat gaat alleen als je ook de oude keuken en de oude badkamer eruit sloopt. Daar zijn we nu mee bezig. Iedereen wil snel resultaat zien, dat zou ook voor ons het ideale scenario zijn, maar zoiets heb je niet in de hand.

Door de komst van Jordania is het doorselecteren begonnen. Sneller en intensiever dan bij andere clubs, maar dat is ook logisch. We hebben de lat hoog gelegd, en dan vallen er snel spelers af. Daarbij kijken we naar kwaliteit, niet naar nationaliteit.' Samen met Jordania en Ferrer is Van Leeuwen dagelijks in de denkbeeldige boerderij aan het klussen. 'Voorheen had ik mijn netwerk en daar moesten we het mee doen. Nu zijn er met Jordania en Ferrer twee gigantische netwerken bijgekomen. Daardoor kan alles nog sneller en beter gebeuren. Jordania kwam bijvoorbeeld met Guram Kashia aanzetten en dankzij Ferrer zijn de lijntjes met Haruna Babangida, Marti Riverola en Jordi López gelegd.'

Het klinkt allemaal mooi en veelbelovend, maar de actualiteit laat nog weinig perspectief zien. Bovendien kunnen steeds minder supporters zich identificeren met dit Vitesse, waar de voertaal Engels is. 'Alles hangt af van het resultaat. Daarom maak ik me ook totaal niet druk om de kritiek. Het kan allemaal zo veranderen als de ploeg gaat draaien. Bij FC Utrecht zijn ook Mertens, Asare en Duplan de smaakmakers, maar dan is het wél goed. Of FC Groningen, dat met vrijwel louter buitenlanders dé verrassing is. Dan mag het opeens wel. Het is ook bij veel andere clubs vaak selectieve verontwaardiging. In het verleden liepen de fans hier weg met Nikos Machlas en Dejan Curovic, waren dat Nederlanders?' Toch kan Van Leeuwen er niet omheen dat door het vluchtige doorselecteren, de Arnhemse club steeds meer als handelshuis wordt beschouwd. 'Ook zoiets! vervolgt hij. 'Opeens is alleen Vitesse een handelshuis? Wat een onzin. Noem één club in Nederland dat geen handelshuis is. Elke club wil winst maken, zowel op als buiten het veld. Dat is hier niet anders.' 

Door de slechte resultaten neemt van buitenaf de kritiek op Vitesse toe, en daarmee ook op Van Leeuwen. Maar de man die in het verleden onder meer het talent van Dries Mertens, Nacer Chadli en Gonzalo Garcia ontdekte, maakt zich zichtbaar nergens druk om. 'Deze koers hebben we ingezet en die blijven we volgen. Daarbij weet je gewoon niet wanneer het gaat draaien, die zekerheid heb je namelijk nooit in het voetbal. Maar kwaliteit is er voldoende. Kijk maar naar deze stapel, allemaal uitnodigingen van nationale selecties. Alleen moet het nu een team worden. Daar heb ik het vanmorgen ook nog met Aissati en Rajkovic over gehad. Ze zijn nog jong, maar hebben wel ervaring en een topsportmentaliteit. Ze mogen best de boel wat meer op sleeptouw nemen. En dat de trainer onervaren is, dat wisten we toen we hem aanstelden. Daar moet je nu dan ook niet om zeuren. Opeens romantiseert iedereen het verleden. Maar vorig jaar was er én sportief én financieel geen perspectief. Mensen vergeten dat Vitesse bijna niet meer bestond. Het is nu Kerst geweest, maar als je me voor 16 augustus had gevraagd of we de Kerst zouden halen, had ik geen ja durven zeggen. Vitesse is weer in beweging en dat merk ik dagelijks. Vorig jaar hadden we drie spelers die we wilden hebben, maar wisten we vooraf al dat het kansloos was. Nu kunnen we uit 95 spelers kiezen.'

De verschillende lijstjes van Jordania, Ferrer en Van Leeuwen bieden voldoende spelers, maar opvallend daarbij is dat veel spelers voor korte tijd op huurbasis worden vastgelegd. Daarmee is het moeilijk om een bepaalde vorm van binding bij de nieuwe spelers te realiseren. 'Het is een misvatting om te denken dat wij zomaar even iedereen kunnen halen. Spelers die interessant zijn, liggen vast bij de clubs, en de markt is nauwelijks in beweging. Dan moet je dus inventief zijn, en ik ben in dit geval een voorstander van het huren van spelers. Zodoende kun je ze een paar maanden lang in je eigen tuin bekijken en eventueel langer aan je binden. Dan heb je het over jongens als Yasuda, Lopez en Riverola. En met spelers als Aissati, Matic en Rajkovic huur je spelers van kwaliteit, die normaal voor Vitesse onhaalbaar waren.'

Van Leeuwen ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet, maar weigert mee te gaan in de lachwekkende euforie van Maasbert Schouten. De voormalige voorzitter en eigenaar van Vitesse solliciteerde op 16 augustus bij de overname van Jordania naar een rol in de serie Jiskefet. Met een brede glimlach probeerde hij met oneliners zich voor altijd populair te maken bij de supporters van Vitesse. Diverse mensen binnen de club probeerden Schouten kort voor zijn toespraak er nog van te weerhouden om te hoog van de toren te blazen, maar tevergeefs. Gevolg is dat de club dagelijks om de oren wordt geslagen met ambities als 'het kampioenschap! spelen 'in de Champions League' en het verrijzen van 'een topclub! 'Natuurlijk was die presentatie een wanvertoning. De aandacht van de media was ook zo gigantisch, het leek wel alsof er een nieuwe ministerraad werd gepresenteerd. Elke dag merken we daar nog de gevolgen van die presentatie. Door allerlei grote dingen te roepen, is er een verwachtingspatroon gecreëerd. Daardoor wordt de club nog scherper in de gaten gehouden dan het geval was. En als je dan verliest bij Willem II, is er leedvermaak. Heel Nederland lachte ons uit, en ik kon ze geen ongelijk geven. Door alle grote woorden, hebben we dat over onszelf afgeroepen.'

Na de afsluitende trainingsessie op vrijdagmorgen is het moment daar om de Kleine Generaal aan het woord te laten. Bij binnenkomst deelt Ferrer een formulier uit met de wedstrijdselectie. Het is een kopie van het papier dat hij zojuist in het spelershome heeft opgehangen, en waar de spelers nu achter staan te dringen om te zien of ze een kruisje achter hun naam hebben en zodoende morgen bij de selectie zitten. En dus goed getraind hebben volgens de filosofie van de voormalige ster van Barcelona. Ferrer schuift met een glimlach aan en maakt een opvallend ontspannen indruk.

Na een week trainen, waarin de gemoederen onderling hoog opliepen en een eenheid geen moment zichtbaar was, ziet de trainer toch vooral positieve dingen. 'We zijn op de goede weg! klinkt het resoluut. 'Dat de kwaliteit er is, daar ben ik zeker van. Ik zie spelers dagelijks goed aan het werk, maar we moeten het nu ook in wedstrijden laten zien.' En mochten de successen uitblijven, dan geeft Ferrer de supporters groot gelijk als ze protesteren. 'Tot nu toe vind ik de fans rustig, ze zijn positief gebleven. Maar als we het nu niet laten zien, mogen ze ons uitfluiten. Ze betalen geld om Vitesse goed te zien spelen en te zien winnen. Als dat niet lukt, vind ik het logisch dat er kritiek komt.' Op de vraag of Ferrer ook de kritiek op zijn eigen functioneren begrijpt, blijft het even stil. 'Ik zie Vitesse groeien en ben ook blij met nieuwe spelers als Marti Riverola en Jordi López. Zij zorgen voor balans in de selectie en het elftal maakt op mij een solide indruk. Alleen ik snap natuurlijk ook dat dit voor de buitenwereld vooral tot uiting moet komen in de resultaten.'

Ferrer, die de voorbije weken niet al te spraakzaam was, is vandaag uitgesproken in zijn mening. Zo moet Marcus Pedersen meer brengen, is een nieuwe spits noodzakelijk, en kunnen de spelers die buiten de selectie vallen, beter zo snel mogelijk een andere club vinden. Vooral voor henzelf, voegt Ferrer er vluchtig aan toe. Jeroen Drost, eerder in de week nog openhartig over het circus bij Vitesse en op dat moment nog gretig op zoek naar een nieuwe club, lijkt daar opeens niet meer bij te horen. 'Jeroen is goed bezig en zit weer bij de wedstrijdselectie. Hij maakt een sterke ontwikkeling door.' Als we deze woorden later op de dag bij Drost neerleggen, schiet hij in de lach. 'Zegt de trainer dat? Volgens mij doe ik hetzelfde als ik altijd doe. Je hebt het deze week toch zelf gezien, niemand weet waar hij aan toe is. Als we elke week zouden winnen, heeft de trainer met zo'n aanpak gelijk. Maar dat doen we niet.'

Zaterdagavond pakt het niemand-weet-waar-hij-aan-toe-is-principe van Ferrer goed uit. De opluchting na de zege op Roda JC is groot. Hoewel het elftal na tien minuten nog wordt uitgefloten door het eigen publiek, lijkt na negentig minuten alles vergeven en vergeten. De woorden van Van Leeuwen eerder in de week zijn werkelijkheid geworden. Spelers met exotische namen als Haruna Babangida, Jordi López en Marti Riverola worden omarmd door de fans.

Vooraf onthulden de supporters grote spandoeken met teksten als We are not Barca en Start winning. Het heeft geholpen. Ze hebben eindelijk een glimp opgevangen van het nieuwe Vitesse. Ferrer komt na afloop handen tekort om zijn spelers te bedanken en staat opgelucht de pers te woord. In alle euforie heeft hij zijn spelers twee dagen vrijaf gegeven. Dinsdagmiddag hoeven ze zich pas weer te melden.

Het zal de eerste training zijn na het sluiten van de transfermarkt, met wederom nieuwe gezichten in de groep. Zo komt de Ivoriaanse spits Wilfried Bony voor ongeveer vier miljoen euro over van Sparta Praag. Weer een nieuwe nationaliteit in het multiculturele bolwerk. Jeroen Drost en Julian Jenner zullen het niet meer meemaken. Zij maken het seizoen af bij respectievelijk FC Zwolle en NAC Breda en zo vertrekken opnieuw twee Nederlanders uit Arnhem.

Vitesse draaide in de slotdagen van de transferwindow op volle toeren. Na het sluiten van de transfermarkt zal het handelshuis voor even op slot gaan, maar het is de vraag of daarmee de rust terugkeert. Voor rust op en rond het veld zijn nog heel wat zeges nodig en het is nu al duidelijk dat de huidige selectie veel te grillig is om dat waar te kunnen maken. FC Hollywood aan de Rijn zal zijn naam ongetwijfeld nog eer aandoen.

VI magazine week 5