Piet Velthuizen: van clown tot leider

Hoongelach viel hem ten deel tijdens zijn Spaanse avontuur, maar inmiddels bewijst hij bij Hércules Alicante wel degelijk volwassener te zijn geworden. Piet Velthuizen (25) is, terug bij Vitesse, bezig aan zijn beste seizoen ooit. Een nuchter zelfportret van een keeper die weer knipoogt naar de top. ‘Vitesse zet de Eredivisie op z’n kop.’

Ooit was Piet Velthuizen een man van het theater, die de show minstens zo belangrijk vond als de save. Maar nu, ruim honderd wedstrijden in de Eredivisie verder, is het gedaan met de franje. Keepen doet hij calculerend, op basis van de statistieken, en die zijn dit seizoen bijzonder positief. En ook daarbuiten, thuis in Beuningen, is het leven van Velthuizen van veel tierelantijnen ontdaan.

Sinds de liefhebber van koikarpers zijn luxueuze villa in de lokale vissenwijk – ‘Ik heb het huis laten bouwen, maar zweer dat ik deze wijk niet speciaal heb uitgekozen’ – opnieuw betrad en met een contract bij Vitesse voor zekerheid koos, koestert de doelman de rust. Of, zoals hij het in zijn eigen bewoordingen beschrijft: ‘Momenteel heb ik geen meisje, maar ik vermaak me best. Met mijn vissen, mijn honden en het voetbal. Verder heb ik niet zoveel nodig.’ Oud en Nieuw vierde de 25-jarige Velthuizen onlangs dan ook op een wijze die veel leeftijdsgenoten minder zullen appreciëren. Alleen, op de bank. ‘Om twaalf uur heb ik een vuurwerkpakketje aangestoken en even later ben ik naar bed gegaan. Lekker rustig, toch?’

Verbittering

De gekte is, al met al, wel uit de kop verdwenen. Dat is het gevolg van een route vol keuzes, hindernissen en vooral tijdens het seizoen in Alicante, een fikse bries tegen. Velthuizen mag met zijn 25 jaar voor keepers nog altijd een jongeling zijn, hij heeft een heel leven achter zich. Hoogtepunten als zijn debuut voor het Nederlands elftal, dieptepunten als sportieve teleurstellingen en de dood van zijn vader; ze rijpten de Vitessenaar. En dus kijkt hij nu, een halfjaar na zijn vertrek uit de Primera División, veel genuanceerder terug op zijn op het eerste oog mislukte avontuur bij Hércules.

‘De buitenwereld en media kijken er zo naar. Dat weet ik. Maar misschien moet je concluderen dat ik het nodig had. Dat ik anderhalf jaar geleden in Nederland op een dood spoor zat, amper verder kon groeien.’ Even is er weer de verbittering, over het gebrek aan een oprechte kans. ‘Eerlijk was het niet. Wat Heurelho Gomes ooit bij PSV was, was mijn concurrent in Alicante. Een held. Die moest ik eruit spelen. Het was duidelijk dat de nieuwe trainer puur voor zekerheid koos.’ Maar dan: ‘Nu ik weer speel, moet ik niet meer terugkijken. Het was niet voor niets.’

Gedreven door de financiële onwelwillendheid van zijn voormalig Spaanse werkgever – Hércules weigerde tonnen aan salaris over te maken – bewandelde Velthuizen de weg terug. Zoals een dier bij onzekerheid zijn vertrouwde hol opzoekt, verschool de doelman zich in Gelderland. Om van daaruit te kijken wat op zijn pad zou komen. Openlijk speculeerde hij over een terugkeer naar Vitesse, en met de plaats onder de lat als minst bezette positie wekte het geen verwondering dat ook de Arnhemmers zelf weer bij Velthuizen aanklopten.

‘Op een dag ging de telefoon. John van den Brom. Echt kennen deed ik hem niet, we hadden elkaar weieens gesproken. Hij zocht een goede keeper. Én een vertrouwde naam. Zodoende gingen we met elkaar in gesprek.’ En zo zat hij daar, in een hotel langs de snelweg bij Amersfoort. Een jaar na zijn vertrek, maar met het gevoel alsof hij nog geen dag was weggeweest. ‘Met de trainer klikte het meteen. Soms heb je dat met iemand. En het was Vitesse, hè. Ik moest een keuze maken die voor mijn carrière de beste zou zijn. Terugkeren was het beste.

Ook omdat ik Nederland wilde laten zien dat ik echt nog wel bestond.’ De hernieuwde kennismaking met Merab Jordania, de man die hij een jaar eerder nog gedag zei, was bijzonder. ‘We lachten. Zo van: Hebben wij elkaar niet eerder gezien?’

Vechten

Hij dankt zichzelf. Uiteindelijk wist hij zich weer terug te vechten. Maar bovenal is er de waardering voor zijn trainer. Van het los zand waaruit Vitesse vorig seizoen bestond, kneedt Van den Brom dit seizoen een bijzonder ogend zandkasteel. Twee weken geleden gaf de clubleiding aan het contract met de trainer, dat met inbegrip van een eenjarige optie nog tot de zomer van 2014 loopt, graag te willen verlengen. Niet wat opportunistisch, net een halfjaar op stoom? ‘Absoluut niet; reageert Velthuizen. ‘Wat een toptrainer. Natuurlijk, er zijn wat spelers bij gekomen en een aantal hele goede ook, maar je moet Van den Brom echt de credits geven voor de goede afgelopen maanden.’

Het geheim volgens de doelman? ‘Hij geeft ons veel vrijheid, maar tot een bepaalde grens. Ego’s accepteert hij niet, alleen het collectief is van belang.’ Zie daar de reden dat Gio Chanturia in december met regelmaat op de bank zat. Velthuizen lacht. ‘Over anderen praat ik niet. Wel over mezelf. Als ik op een verkeerd moment iets tegen Van den Brom zeg, geeft hij me een uitbrander, maakt hij me met de grond gelijk. Maar uiteindelijk altijd met een positieve gedachte. Hij kan me op de juiste momenten raken. Echt, voor deze trainer zou ik willen sterven op het veld.’ Is dat niet wat overdreven? ‘Nee vriend, vechten en sterven, daaruit bestaat het leven.’

Mooi, die heroïek, maar daaraan voorbij gelden in het voetbal louter de cijfers. Die zijn bij Velthuizen klinkend. Wie de doelman na vijf maanden beoordeelt, kan niet anders concluderen dan dat de doelman in de vorm van zijn leven is. Een half seizoen: cum laude. VI schaart hem bij de beste vijf spelers van de eerste competitiehelft en in de Gelderse media wordt hij nu alweer als beste Vitessenaar beschouwd. In twaalf competitieduels kreeg hij slechts elf treffers tegen en in totaal – inclusief beker – hield hij zijn doel dit seizoen liefst negen keer schoon.

‘Het is mijn beste seizoen ooit. Dat is duidelijk.’ In het verlengde daarvan mag je concluderen dat de defensie de kurk is waar de Arnhemse ploeg op drijft. Alleen AZ (vijftien) kreeg dit seizoen minder doelpunten tegen dan Vitesse (zestien). Guram Kashia mag aanvoerder zijn, ook Velthuizen voelt zich een leider. ‘Ik stuur de jongens en dat gaat veel beter dan vroeger. Toen ik er net stond, moest ik mezelf natuurlijk nog bewijzen. Inmiddels ben ik een keeper met de nodige ervaring, en wordt wat ik zeg ook serieus genomen.’

Imago

Vermoedelijk zit ‘m daarin de grootste groei. Zijn volwassenheid. Lang moest hij vechten tegen het imago van clown. Zelfs de bondscoach was overtuigd van zijn keeperskwaliteiten, maar hoe stabiel was Velthuizen nu eigenlijk buiten het veld? Niet voor niets werd een overstap naar een topclub – zoals Jasper Cillessen die onlangs wel maakte – altijd op basis van zijn karakter in de kiem gesmoord. ‘Wat er over mijn imago is gezegd, maakt me niets uit. Mensen zijn vrij iets te zeggen, daar kan ik niet wakker van liggen. Tegelijk is het wel lastig wat er in de eerste jaren allemaal op je afkomt. Op een gegeven moment ben je dat stadium voorbij en kun je de kritiek omzetten in positieve energie. Van de tien woorden die mensen over je zeggen, kunnen er twee of drie heel waardevol zijn. Je moet kritiek altijd meenemen.’

En toch, zijn criticasters vergaten in zijn eerste jaren bij Vitesse altijd één ding, vindt Velthuizen. ‘Mijn leeftijd. Natuurlijk was ik druistig. Maar toen ik aan mijn eerste volledige seizoen begon was ik twintig, en toen ik naar Spanje ging 23. Voor veel mensen was het moeilijk in te schatten waar mijn top lag. Maar inmiddels heb ik op mijn 25ste wel 120 duels in de Eredivisie gespeeld. Welke keeper doet me dat na?’

Zonder het verleden had hij niet kunnen zijn wie hij nu is. ‘Pas door bepaalde dingen te ondergaan, word je ervaren, en pas met ervaring beschik je over persoonlijkheid.’ Jarenlang voelde hij alleen de wind in zijn rug. Pas de afgelopen twee jaar leerde Velthuizen de keerzijde van de medaille kennen. ‘Ik heb een jaar moeten bikkelen. Vechten tegen vooroordelen, en dat ook nog eens in een ander land.’ Vergeleken bij het vorige seizoen in Alicante, waren de teleurstellingen over het missen van het WK 2010 en zijn reserverol bij de Olympische Spelen twee jaar eerder slechts ‘zuchtjes tegenwind! ‘Luxeproblemen. Natuurlijk wil ik voor het nationale team uitkomen, maar voor een prof is niets ergers dan niet spelen bij je eigen club.

Transfervrij

Daarover hoeft hij zich momenteel geen zorgen te maken. Hoewel Vitesse bij de komst van de Est Marko Meerits jubelde over een van de grootste keeperstalenten van Europa te beschikken, is Velthuizen boven alle twijfel verheven. Het zal een van zijn overwegingen zijn als de doelman komende maand, naar alle waarschijnlijkheid, met technisch directeur Ted van Leeuwen om de tafel gaat zitten om te praten over zijn toekomst.

Of twijfelt Velthuizen eraan of de club met hem verder wil? ‘Ik heb nog niets gehoord. Ach, laten we ervan uitgaan dat het in de winterstop gebeurt. Aan het eind van dit seizoen ben ik transfervrij, dat weet Vitesse ook.’ Met zijn huidige prestatiecurve speelt de keeper zich in de kijker. En toch weet ook hij dat de opties zeker in Nederland niet legio zijn. Afgelopen zomer toonden meer clubs interesse, maar hij beseft: ‘Ze kunnen mijn salaris niet betalen. Vergeleken met Hércules is Vitesse voor mij financieel ook een stap terug. En niet zo’n beetje ook. Maar qua salarissen zitten we in Arnhem inmiddels wel bij de top van Nederland. En sportief gezien is dat straks niet anders. Daarom is mijn standpunt duidelijk: als Vitesse mij wil, wil ik bij Vitesse blijven. Ik weet zeker dat de club binnen een paar jaar meespeelt om de titel.’

Hij gelooft in de ambities. En vol bewondering kijkt hij toe hoe eigenaar Merab Jordania de route uitstippelt, met de aankoop van Jonathan Reis voor Velthuizen als absoluut hoogtepunt. ‘Geen club in Nederland kon hem betalen. Vitesse haalt ‘m. Het voetbal zit in een crisis, maar hier is veel mogelijk. Echt, Jordania is een geschenk uit de hemel geweest. Met hem zet Vitesse de hele Eredivisie op zijn kop.’

Voorlopig hoeft hij dus niet weg. Tegelijk zijn zijn eigen ambities niet gestild. Om zich heen ziet hij Michel Vorm en Tim Krul excelleren in de Premier League. Voorlopig zijn zij hem gepasseerd in de race om het stoeltje achter Oranje’s eerste keeper, Maarten Stekelenburg. ‘Maar wat niet is, kan nog komen,’ weet Velthuizen. ‘Vroeger had ik geen geduld. Nu wel. Op een dag komt mijn kans en dan pak ik hem.’ Neemt hij daarmee alsnog een voorschot op een nieuw avontuur in het buitenland? ‘Wie weet. Zolang ik hier nog geen contract heb, sluit ik geen enkele club uit. Dat zou dom zijn. Ik vind het prachtig voor die jongens hoe ze het doen in Engeland. Maar stel dat ik over twee jaar met Vitesse meespeel om de titel, dan doe ik niet voor hen onder. En eigenlijk laat ik dat dit seizoen toch ook alweer zien?’

Zeer betrouwbaar

Piet Velthuizen blijkt dit seizoen van bijzonder grote waarde te zijn voor Vitesse. De doelman van de Arnhemmers (0,92) moet alleen AZ-keeper Esteban (0,88) voor zich dulden als het gaat om het laagste gemiddelde aantal tegengoals in de eerste seizoenshelft. Alleen Esteban, Velthuizen én Andreas Isaksson (PSV) kregen gemiddeld minder dan één doelpunt per competitiewedstrijd tegen. Hierbij is Luciano van FC Groningen niet meegerekend, aangezien hij slechts twee duels keepte.

Velthuizen zelf refereert aan het bijzondere feit dat hij op 25-jarige leeftijd al 120 wedstrijden in de Eredivisie heeft gespeeld. Afgezet tegen zijn huidige concurrenten is dit inderdaad een knappe statistiek. Slechts vier van de huidige eerste doelmannen in de Eredivisie kwamen vaker op het hoogste Nederlandse niveau uit. De jongste van hen, Brian Vandenbussche, is echter vijf jaar ouder dan Velthuizen. De eerste leeftijdsgenoot die de Nijmegenaar tegenkomt is Kenneth Vermeer; de Ajacied keepte net meer dan de helft van het aantal Eredivisieduels van Velthuizen.

pïüB	NASH (LEEFTIJD) EREDIVISIEDUELS		DUELS 11/12 TEGENGOALS		GEM. 1
FC Utrecht	Rob van Dijk (42)	359	13	22	1,69
NEC	GaborBabos(37)	332	14	21	1,50
NAC Breda	Jelle ten Rouwelaar (31)	168	17	28	1,65
SC Heerenveen	Brian Vandenbussche (30)	165	16	23	1,44
Vitesse	Piet Velthuizen (25)	120	12	11	0,92
PSV	Andreas Isaksson (30)	116	15	14	0,93
FC Groningen	Luciano do Silva (31)	85	2	0	0,00
Heracles Almelo	Remko Pasveer (28)	66	17	25	1,47
ADO Den Haag	Gino Coutinho (29)	63	17	31	1,82
Ajax	Kenneth Vermeer (25)	62	17	23	1,35
FC Twente	Nikolay Mihaylov (23)	52	14	17	1,21
Feyenoord	Erwin Mulder (22)	45	17	22	1,29
Excelsior	Wesley de Ruiter (25)	37	17	41	2,41
AZ	Esteban (22)	23	17	15	0,88
VW-Venlo	Wilko de Vogt (36)	22	10	24	2,40
RKC Waalwijk	Jeroen Zoet (20)	17	17	28	1,65
De Graafschap	Yves De Winter (24)	12	12	26	2,22
Roda JC Kerkrade	Pawel Kieszek (27)	12	12	27	2,25

Voetbal International magazine week 2