VI Actueel: Paleisrevolutie
Het was aanvankelijk een krantenberichtje in de kantlijn van het nieuws. Marie-José Helle vertrekt bij Vitesse. Maar wat op het eerste gezicht slechts een mutatie op de burelen van een voetbalbedrijf leek te zijn, ontspint zich anderhalve week later als de opmars naar een grote revolutie in Arnhem. Niet alleen Helle ruimt het veld, in haar kielzog lijkt het einde ook nabij voor algemeen directeur Paul van der Kraan en – in iets mindere mate – technisch directeur Ted van Leeuwen. De woorden van Van der Kraan, in reactie op het vertrek van Helle, spreken achteraf boekdelen. ‘Ze heeft zich twee jaar lang een bevlogen directeur getoond en het is spijtig dat er nu al een einde komt aan de samenwerking,’ zei hij. Conclusie: de algemeen directeur was het helemaal niet eens met de kritiek op en het veredelde ontslag van Helle. Hij heeft zich moeten schikken naar de wensen van eigenaar Merab Jordania.
Daarmee werd bevestigd wat iedereen al twee jaar dacht. Sinds de komst van Jordania, op 16 augustus 2010, fungeert Van der Kraan louter nog als de operationele uitvoerder van de taken die hem van hogerhand worden opgelegd. Hij had het een beetje kunnen zien aankomen. Hoe pijnlijk moet het voor hem zijn geweest dat Jordania aan de pers werd gepresenteerd in het kostuum van de algemeen directeur, die op dat moment in de Verenigde Staten zat? Bij absentie van de Georgiër mocht Van der Kraan de club vertegenwoordigen rond uitduels. Hij voerde gesprekken met de directie van Stadion Gelredome en ging met een bouwhelm op de foto toen de eerste paal van het nieuwe trainingscomplex in de grond werd geslagen. Duidelijkheid over de band tussen Jordania en Van der Kraan kwam er nooit echt. Vlak na het behalen van Europees voetbal juichte de directeur alle frustraties van de laatste jaren eruit. Maar toen hij aankwam in de skybox van Jordania en daar enkele mensen in de armen viel, kon er bij de Georgiër slechts een schamel lachje vanaf.
Afgelopen week bleek dat de verstandshouding minder goed is dan de partijen tot dusverre deden voorkomen. Waar het persbericht rond het vertrek van Helle nog repte over ‘een nieuwe structuur van de commerciële organisatie! wijst alles er nu op dat het hele bedrijf op de schop gaat. Van der Kraan, die bijna twee jaar lang het evangelie van Jordania uitdroeg, kreeg ruim een week geleden te horen dat er voor hem geen toekomst is bij Vi- tesse. Dat werd hem overigens niet door de eigenaar zelf verteld. Erwin Kasakowski en Marcel Ham, de twee naaste vertrouwelingen én adviseurs van de Georgiër, nemen de reorganisatie voor hun rekening. Ham legde twee jaar geleden het eerste contact tussen Jordania en toenmalig voorzitter Maasbert Schouten. En voordat John van den Brom vorige zomer daadwerkelijk aan tafel zat met Jordania, was er eerst een gesprek met Kasakowski. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit tweetal Van der Kraan vorige week duidelijk maakte dat hij niet langer past in de toekomstvisie bij Vitesse. Jordania en co willen de organisatie en structuur van de club grondig veranderen.
Het belangrijkste daarbij is dat ze volledig hun eigen gang willen gaan. Hoewel Van der Kraan zich altijd loyaal heeft getoond aan de Georgiër, en bovendien heeft onderschreven dat Vitesse zonder de overname vermoedelijk niet meer had bestaan, zette de directeur soms zijn vraagtekens bij het beleid. Het irriteerde hem dat hij niet werd be-trokken bij belangrijke beslissingen. Zeer confron-terend was dat Van der Kraan pas zeer laat, zeilend op het IJsselmeer, op de hoogte werd gebracht van de komst van Van den Brom. Rond het afscheid van de trainer ging het niet anders. Tijdens een forumavond op dinsdag 29 mei zei Van der Kraan nog steeds dat van een vertrek geen sprake kon zijn. Op dat moment zat de coach al in Brussel, waar Anderlecht hem een dag later presenteerde. Van der Kraan trachtte realisme te prediken onder een eigenaar die vooral zijn eigen dromen wil beleven. Schoorvoetend meldde de directeur zich meermalen bij de directie van Gelredome om Jordania’s plan – een extra laag op het stadion – te presenteren. Terwijl hij ook wel wist dat het complex nooit uitverkocht is bij wedstrijden.
Alles wijst erop dat het Jordania niet snel genoeg gaat. Twee jaar geleden versprak Schouten zich door over een kampioenschap binnen drie jaar te reppen. Dat zou betekenen dat Vitesse zich komend seizoen al meldt in de titelstrijd. Van die planning heeft Jordania afstand genomen. Het behaalde Europese ticket zag hij als noodzaak, als de inlossing van een opdracht die Van den Brom vóór het seizoen had meegekregen, in plaats van als een mijlpaal. Gelijk aan de prestatiecurve veranderde zijn mening over de trainer. Als een weerhuisje reageerde Jordania op prestaties van de ploeg. Vlak voor Kerstmis, toen — Vitesse zich mengde in de subtop, gaf hij het signaal dat hij graag met Van den Brom wilde verlengen. De coach zag dat als blijk van vertrouwen en wilde ingaan op het aanbod, maar hoorde vervolgens niets meer. Sterker nog, gedurende de slechte fase na de winterstop speculeerden Ham, Kasakowski en Jordania over een ontslag. Van den Brom redde zich met het bereiken van de play-offs. Niet anders ging het bij de beloofde contractverlenging van enkele Nederlandse spe-lers. Uiteindelijk greep Van der Kraan in en druk-te hij Jordania op het hart dat beloftes moeten worden nagekomen.
In de schaduwvan alle EK-berichtgeving werd de ontmanteling vorige week in gang gezet. Sinds het uitlekken van het nieuws hult de club zich in stilzwijgen. ‘Een volledig interne aangelegenheid! noemt persvoorlichtster Ester Bal het. ‘En het is niet opportuun daar nu inhoudelijk op te reageren.’ Zij weigert het nieuws over de onrust te bevestigen. Net als de normaliter zeer toegankelijke Ted van Leeuwen, was Van der Kraan afgelopen weekeinde – ondanks verscheidene telefonische pogingen – niet bereikbaar voor commentaar. Hij probeert zijn ontslag aan te vechten. De kans dat hem dat lukt, leek begin deze week uiterst klein. Hij zal een vertrekpremie meekrijgen, maar het is uiteindelijk de raad van commissarissen die over het functioneren van de directeur oordeelt. Dat orgaan bestaat inmiddels uit slechts twee perso-nen: oudgediende Kees Bakker en Merab Jorda-nia. Bakker zou nog voor Van der Kraan kunnen pleiten, maar indien de stemmen in de rvc staken, is er slechts één doorslaggevende stem. Inderdaad, die van de clubeigenaar.
In het kielzog van de vertrekkende directeu-ren, dreigt er een grote schoonmaak op de werk-vloer bij Vitesse. Vooral op de commerciële en marketingafdeling moeten werknemers vrezen voor hun baan. Sinds de komst van Jordania is het aantal medewerkers drastisch toegenomen. Tot onvrede van de eigenaar verdienen ze zichzelf niet terug. Meest tekenend: met de twee ton die de club van hoofdsponsor Simpel ontving, stonden de Arnhemmers op dat vlak stijf laatste in de Eredivisie. En dat het stadion in de finale van de play-offs tegen RKC Waalwijk vol zat, was louter te danken aan een actie waarbij mensen in de supermarkt gratis kaartjes kregen. Schrijnend voor een club die de top wil bestormen. Jordania wil best miljoenen investeren in Vitesse, maar ziet tot nu toe weinig terug.
Dat moet snel veranderen. Zonder Van der Kraan, Helle en Van den Brom. Grote vraag is hoe de toekomst van td Van Leeuwen eruitziet.
Hij ligt onder vuur, maar heeft nog geen duidelijkheid over zijn positie gekregen. Wellicht omdat hij zich meestal iets buigzamer toont dan de rest. Feit is wel dat de metamorfose die Vitesse de afgelopen twee jaar onderging, nog lang niet is afgerond. Lang ging Jordania af op de expertise van de mensen die al langer bij de club werkten, omdat hij nu eenmaal nog niet bekend was met de cultuur en het voetbal in Nederland. Dat is nu anders. Ham en Kasakowski hebben carte blan- che en zullen die vrijheid benutten. Wie de vertrekkende bestuurders zullen vervangen, is nog de vraag. Net als wie volgend seizoen trainer in Arnhem is. Fred Rutten, volgens velen rond de club de belangrijkste kandidaat, ontkende afgelopen weekeinde wederom met klem te hebben gesproken met Vitesse. Van Leeuwen ziet hem wel zitten, maar hoeveel stem heeft hij nog in de keuze van een nieuwe trainer?
Al sinds de komst van Merab Jordania zingt de naam Shota Arveladze rond in Arnhem. Deze vriend en vertrouwenspersoon van Jordania ligt echter vast bij Kayserispor in Turkije. Een mogelijk alternatief is zijn landgenoot Giorgi Kinkladze, oud-speler van onder meer Manchester City en Ajax. Het lijkt amper toeval te kunnen zijn dat hij afgelopen zaterdag met wederzijds goedvinden vertrok bij de Cypriotische club Anorthosis Famagusta. Door de revolutie bij Vitesse zijn er voldoende vacante posities die de Georgiër zou kunnen gaan bekleden. Eén belangrijk voordeel heeft hij: een band met de clubbaas. Want alleen Jordania en zijn kompanen zijn nu aan zet.