Paria op Papendal

De duistere en meedogenloze strijd rond Alexander Büttner. Vitesse begon de competitie afgelopen zondag zonder zijn populairste speler van het vorige seizoen. Alexander Büttner (23) maakt deze zomer kennis met de harde wetten van de markt.

Hij degradeerde in een paar weken van kroonjuweel tot outcast. VI neemt u mee achter de schermen van zomaar een transfer.

Eenzaam loopt een speler zijn rondjes over het trainingscomplex van Vitesse. In zijn hoofd probeert hij te reconstrueren hoe het zo ver is gekomen. Precies op deze plaats werd hij een paar weken geleden staande gehouden. Hij heeft het moment nog op zijn netvlies:

Vanachter zijn brilletje kijkt Ted van Leeuwen hem ineens strak aan. Snapt hij het spel dan niet? Hij kan multimiljonair worden, Vitesse kan wat schuiven met pionnen op het schaakbord. Zo werkt het spel van de grote jongens nu eenmaal. Het geld moet rollen. Dan moet dat mannetje uit de Achterhoek, met zijn bijdehante vader, niet alles in de war schoppen. Van Leeuwen sist: ‘Jij moet niet fucken met de Russen. Anders speel jij nooit meer.’

Vitesse-directeur Erwin Kasakowski vertelde vorige maand in De Gelderlander dat hij het imago van FC Hollywood aan de Rijn wil gaan vermarkten. ‘De wedstrijden moeten gaan verlopen als een film, met actie en drama.’ Dat lukt tot dusverre vooral buiten de lijnen prima. Zoals iedere film is wat achter de schermen gebeurt nog vele malen boeiender. Wij nemen u mee naar de wondere wereld van de voetbalmarkt.

De man die niet moet fucken met Russen heet Alexander Büttner. Linksback van Vitesse. Een paar maanden terug nog in de voetbalhemel nadat hij was opgeroepen door Bert van Marwijk voor een stage bij het Nederlands elftal. Nu maakt hij kennis met de andere kant van de voetbalwereld. Waar het spel ondergeschikt is aan de knikkers. Met de topsportmentaliteit van de transfermarkt. Nadat we eerder al de wonderlijke verdwijning van Ismaïl Aisatti hadden aanschouwd, is het nu de beurt aan Büttner. Hij is al zover dat hij de KNVB wanhopig vroeg zijn contract bij Vitesse te ontbinden.

Club Aqua
Het begint allemaal ergens eind mei. In een feestelijke stemming. Vitesse heeft de play-offs gewonnen van NEC. Oude tijden herleven. Büttner danst met Wilfried Bony langs de lijnen en zwaait gelukzalig naar zijn familie op de tribune. Europa komt eraan. Oranje wacht. De al even opgetogen Alexander Bursac maakt direct een afspraak in Gelredome. De barbecuehandelaar is de zaakwaarnemer van Büttner. Na een mooi seizoen waarin zijn cliënt werd gekozen tot Speler van het Jaar lonkt een lucratieve transfer.

Hij stuurt een e-mail naar Erwin Kasakowski. De kersverse directeur van Vitesse uit de kring rond eigenaar Merab Jordania. Een kleurrijk karakter. Zijn naam heeft hij te danken aan zijn Duitse vader, die in de oorlog een plaatje van een dode Poolse soldaat stal en diens identiteit aannam. Maar dat is weer een heel ander verhaal. Het gaat snel met Kasakowski junior. Begonnen als decorateur. Dan gooit hij zeven jaren lang kogels in cilinders als croupier in een casino: ‘Daar kreeg ik handigheid met getallen.’ Vervolgens opent Kasakowski samen met de secretaris van de Georgische voetbalbond een in waterpijpen gespecialiseerde bar. De foldertjes met mooie vrouwen lurkend aan een shisha doen het goed. In Club Aqua wordt hij nog regelmatig cocktail-shakend achter de bar gesignaleerd.

Dat was in Duitsland. Van Club Aqua verhuist hij naar club Vitesse als vertrouweling van Merab Jordania. Het verleden van het duo gaat ver terug. Jordania wil vooral met voetbal bezig zijn, het gezeur over contracten en cijfers kan hem gestolen worden. Het vertrouwen van Jordania is zo groot dat Kasakowski in Arnhem de lopende zaken mag gaan doen. En zo kruisen de wegen van Kasakowski die van Alexander Bursac. Ze ontmoeten elkaar eind mei. Op de agenda staat de toekomst van Büttner. Het verhaal is snel duidelijk, herinnert Bursac zich. Contractverlenging is geen optie. De positie van Büttner moet door een ander bezet gaan worden: ‘Toen is mij al verteld dat Patrick van Aanholt en Fred Rutten zouden komen, en dat Büttner niet meer zou spelen.’

Wie weet dat Chelsea-huurling Patrick van Aanholt is beloofd dat hij wekelijks speelt, begrijpt misschien iets meer over het feit dat Rutten geen moeite doet Büttner te behouden. Van Aanholt staat voor een fors bedrag op de loonlijst, hij is zelfs een van de best betaalden. Het laatste wat Jordania wil is ruzie met Chelsea-eigenaar Roman Abramovich. Bursac is er niet rouwig om. Verkoop is altijd winstgevend voor een makelaar.

Zo zijn er andere kantoren, waaronder een in Engeland, op uit om Büttner te begeleiden. Zo gaat het altijd, je begeleidt spelers en als ze even succes hebben worden ze door andere makelaars geroofd. Dit is de ideale mogelijkheid alsnog zaken te doen. De twee spreken dan ook een strategie af voor het in de markt zetten van de speler. Bursac wil weten wat er voor hem in zit: ‘Daarbij is een verkooppercentage van tien procent beloofd.’

Als hij een paar weken later nog eens met Kasakowski mailt over de kwestie, blijkt dat er meer betrokkenen zijn. Die hebben wel een plan. Even later stuurt hij de auto richting Eindhoven, waar ze om kwart over vier hebben afgesproken bij Van der Valk. Hij is een half uur te vroeg en kijkt nieuwsgierig de tafeltjes langs. Ja, precies wat hij al dacht. Vlado Lemic is er al, met Kasakowski en Marcell Ham. Lemic is de man die in Nederland bekend werd als de man die PSV in handen had. De laatste tijd is hij veel in Arnhem.

Ham is de man die de verkoop van Vitesse regelde en sindsdien overal opduikt. Niemand bij Vitesse die zijn officiële functie weet. Wel dat er heel wat declaraties van zijn hand in de mailbox opduiken. Jordania zelf is er niet. Maar de mannen vinden elkaar snel. Alle betrokken partijen zullen gaan meeverdienen. Een pot van tien procent behoort tot de mogelijkheden. In zijn hoofd ratelt het. Bij een transfersom van drie miljoen is er straks drie ton te verdelen. Bursac wrijft in zijn handen. Dat gaat wel erg gemakkelijk zo.

Opgelucht verlaat hij Van der Valk. Hij zit met de grote jongens aan tafel. En dan direct de gouden transfer. Hij besluit de familie op de hoogte brengen en de banden verder aan te halen. Voor het geld heeft hij al een bestemming. Zo is de broer van Büttner werkloos. Hij verhaalt voluit: ‘Misschien zou die iets in mijn barbecuehandel kunnen doen. Verkoop, service, zoiets. In deze tijden neem je niet zomaar iemand in dienst. Maar met een dergelijk bedrag is die investering te verantwoorden.’ Iedereen rekent zich al rijk. Helemaal als er later al een club is die Büttner wil hebben. Het gaat om Queens Park Rangers. Ze gaan met z’n allen naar Londen. Naar Kjoe PieAr.

Met een gezonde portie spanning vliegen ze een paar dagen later naar de Engelse hoofdstad. Daarbij is zoals altijd ook de onvermijdelijke pa Büttner aanwezig. Een kleurrijk figuur uit de Doetinchemse volkswijk Kleintjeskamp. Niet iemand met wie je ruzie wilt hebben. En al helemaal niet over zijn zoon. Zijn hele leven doet hij alles al voor hem. Alexander is pas elf jaar als pa in de krant oreert over de transfer van zijn zoon naar Ajax. ‘Ik wil Alexander van de straat houden.’

Glunderend vertelt hij dat het mannetje in een seizoen wel 117 keer heeft gescoord. Vanaf dat moment pendelt hij wekelijks drieduizend kilometer tussen Doetinchem en Amsterdam. Junior belandt nu dus via Vitesse in het miljoenencircus waarin harde mannen in zijden pakken de dienst uitmaken. Kijkend uit zijn vliegtuigraampje balt hij onwillekeurig zijn vuist. Als ze maar niet denken dat iemand zijn zoon even een poot kan uitdraaien. Dan kennen ze de Büttners nog niet. Dit is het grote moment. Hier hebben ze het allemaal voor gedaan. De hoofdprijs ligt voor het grijpen.

Het vliegveld baadt al in de olympische sferen. Ze worden naar een kantoor gebracht in de stad, voor een gesprek met niemand minder dan manager Mark Hughes. De voormalige sterspeler van Manchester United ontvangt de Nederlanders met alle egards. Die ploffen in de stoelen. Pa Büttner graait een bak pinda’s in één greep leeg en praat al kauwend honderduit. Hughes verstaat er niets van. Pa spreekt geen Engels, vandaar. ‘Heb je die laatste twee penalty’s gezien van Alex?! wil hij weten. Tegen Excelsior heeft zijn zoon twee keer gescoord vanaf elf meter. Bursac anticipeert en tolkt braaf. De ietwat verbouwereerde Hughes stelt dat het bij zijn club Djibril Cissé is die de strafschoppen neemt. Het is even stil. Alexander Büttner weet wel wie de strafschoppen straks gaat nemen: ‘I take it.’

Op de verdeling van de strafschoppen gaat Hughes wijselijk niet in. Hij stuurt het bezoek nog even naar het stadion voordat ze weer worden afgezet op het vliegveld. De voorwaarden zijn niet slecht. QPR heeft een leuke naam. Het salaris is goed. Ze zien het eigenlijk allemaal wel zitten. Het lijkt allemaal in kannen en kruiken, zo stelt Jordania in Arnhem tevreden vast. Maar Büttner begint opeens te twijfelen als Fulham zich ook meldt. De club van Martin Jol heeft twee miljoen euro geboden. De enige maar is dat Vitesse het bod direct resoluut afslaat. Vitesse vraagt zes miljoen euro. Fulham laat daarop niks meer van zich horen. Bursac krijgt het gevoel dat Büttner naar QPR moet. Of hij dat nu wil of niet. Hij besluit een advocaat in te schakelen.

 

Speelbal
De Arnhemse advocaat Daniël Corbeek bladert verbijsterd door de stukken en komt al snel tot conclusies. Die hij uiteindelijk vertelt aan de arbitragecommissie in Zeist. ‘Weet je wat het probleem is bij Vitesse? Er worden allerlei mensen naar voren geschoven, die namens Vitesse handelen. Dan kom je in dat circuit terecht. Er zijn bepaalde krachten losgekomen rond de club die uiteindelijk hebben geleid tot het vertrek van John van den Brom. De krachten zijn terug te leiden tot een groep rond Jordania, en met name de adviseurs die zich rond hem bewegen: de heer Lemic en de heer Ham.’

De advocaat gaat verder: ‘Die krachten leidden al snel tot het vertrek van directeur Paul van der Kraan. Vanaf dat moment werd Büttner verteld dat Vitesse geen voorstel zou doen, dat Fred Rutten werd aangetrokken, en dat Van Aanholt weer zou worden gehuurd. Daar voegden onder anderen Kasakowski nog aan toe dat Büttner niet meer aan spelen zou toekomen. Vanaf dat moment is Büttner verder gaan kijken.’ Onder meer Fulham meldde zich. Iedereen blij, zou je zeggen.

Niet dus. Vitesse laat weten alleen te willen onderhandelen bij een bod van zes miljoen euro. Corbeek: ‘Daaronder zouden ze niet eens gaan praten.’ Fulham laat daarop uiteraard niks meer van zich horen. ‘Dit is niet uit te leggen door Vitesse. Kennelijk is er een belang om een transfer naar QPR te laten prevaleren boven een transfer naar andere clubs. De precieze reden is Büttner niet duidelijk. Het enige dat duidelijk is, is dat ergens een lijntje loopt.’

Na de afwijzing van Fulham aanvaardt Vitesse van QPR een bod van 3,5 miljoen. ‘Waarom geldt voor die club dan niet dat ze pas bij zes miljoen praten? Waarom is niet onderzocht of Fulham misschien ook een dergelijk bod wilde doen? Dan had de speler zelf kunnen kiezen naar welke club hij zou vertrekken. Als de KNVB dit tolereert, dan is het einde zoek.’

Vriend Jordania
Maar in het grootste theater van Nederland, is er altijd weer een nieuwe wending. The Saints verschijnen op het toneel. Letterlijk de heiligen, maar voetbalkenners weten dat we het dan over Southampton hebben. Daar zit de Haarlemmer Piet Buter. De man die we nog kennen van FC Utrecht en die op het ene moment makelaar is, en op het andere moment een functie bij een club bekleedt. Nu is hij weer even scout, bij Southampton. Blijkbaar weet hij wat er speelt. De club wil op de valreep ook nog praten. Dat kan nog net. ‘Al was het vijf voor twaalf,’ zegt Bursac. De club van Buter stuurt een vliegticket voor de speler. Bursac regelt tickets voor hemzelf en vader en broer Büttner. In de catacomben van het intieme stadion is de voetballer al snel om, als het licht wordt gedimd en hij zichzelf levensgroot op een scherm ziet schitteren als speler in de Premier League. Pa glundert. Op een ritmisch deuntje zijn beelden van hem gemonteerd in de Engelse stadions, waardoor het lijkt alsof hij er al speelt.

Het theater van het sentiment werkt. Het gezelschap weet het zeker, hier moeten ze naar toe. Als ze dit thuis horen. Prachtig. ‘Dat was prachtig gedaan, Alexander vond Southampton toch de leukste! erkent Bursac. De linksback is wildenthousiast. Op de terugweg kletst iedereen door elkaar heen. Want het filmpje was leuk, maar het jaarsalaris van meer dan een miljoen euro is ook wat hoger dan de 350 duizend euro bij Vitesse.

Op de achtergrond zijn de mannen rond Vitesse echter nog steeds gewoon bezig met QPR. Wat Jordania betreft gaat die deal gewoon door. Op 29 juni zijn de clubs er zelfs uit en moet Büttner zich gaan melden voor de medische keuring in Londen. Dat is de bedoeling niet… Snel stuurt Southampton een bod van drie miljoen euro met vijftien procent bij doorverkoop. Vitesse is niet onder de indruk. Büttner baalt als hij zijn prijs hoort. De club laat weten ‘alleen akkoord te gaan als er vijf miljoen netto op tafel komt!

Büttner kan er weinig tegen doen. Hij heeft een contract tot medio 2013 en daarin staat geen vaste afkoopsom. Vitesse hoeft hem niet te verkopen. De Arnhemse onderhandelingsstrategie heeft resultaat. Southampton laat weten een tweede bod te overwegen. Bursac spreekt daarom maar weer eens af met de bareigenaar annex clubdirecteur Kasakowski. Southampton heeft laten doorschemeren 4 a 4,5 miljoen te willen betalen. De besproken bonus van tien procent bij een deal met QPR wil het kamp Büttner-Bursac echter niet door de vingers laten glippen. ‘Wat is de provisie?’ Kasakowski kijkt hem verbaasd aan en zegt dat hij ruggespraak zal houden met de eigenaar van de club. De mannen bij Vitesse zijn woest over de amateuristische opstelling van Bursac. ‘Een dag later kreeg ik telefoon. Geen provisie. Nul procent.’

Bursac vraagt wat nou het probleem is. ‘Ik kreeg te horen dat de eigenaren van Vitesse en QPR bevriend zijn, daarom wilden ze geen commissie betalen.’ De eigenaar van Vitesse is Merab Jordania, de eigenaar van QPR is de Maleisiër Tony Fernandes. De oprichter van Air Asia staat voor een geschat vermogen van dik een half miljard. Die relatie wil Jordania graag goed houden. Bij Vitesse balen ze van Bursac en Büttner die uiteindelijk toch niet naar Londen willen. Leg dat maar eens uit aan de steenrijke Maleisiër.

Nu wil Alexander Bursac hem verkopen aan Southampton, de concurrent van Queens Park Rangers. Beide clubs zullen gaan strijden tegen degradatie. Op de achtergrond is Jordania des duivels. Hij is niet van plan om een tegenstander van zijn vriend Fernandes te gaan helpen. Bovendien is Bursac er wat betreft zijn commissie al uit met Southampton. Bij Vitesse vinden ze het ongepast dat hij om nog meer geld komt zeuren.

Hoe dan ook, Büttner is vrij om te gaan. De twee clubs worden het eens over een prijs van 4,25 miljoen. De speler is blij met zijn nieuwe salaris. Maar Bursac en Büttner willen daar-bo-venop toch nog de commissie, ook al moeten ze die dan halen bij die vervloekte tussenpersonen, op wie ze juist zo boos zijn. De speler zegt daarover zelf: ‘Afspraak is afspraak.’ Zijn manager: ‘Als ik jou vraag om mijn auto te verkopen en ik beloof je een commissie van tien procent, dan verkoop jij die auto en dan zeg ik: Ja, maar je hebt hem aan de verkeerde persoon verkocht. Dus je krijgt niets. Zou jij dan niet een beetje boos zijn?’

Zes ton
De ongeschreven regels in makelaarsland lijken niet door te dringen tot kamp Büttner. Bij de juiste transfer profiteert iedereen mee. De familie ziet echter vooral een paar ton vervliegen. De Büttners zijn in alle staten. Helemaal als Vitesse op zijn homepage ineens meldt dat een akkoord is bereikt met Southampton. Op de internetfora barsten de discussies los. Ze staan nu met de rug tegen de muur. Büttner senior is geen man van politiek. Die is gewend om gewoon te zeggen waar het op staat. Als ze bij Vitesse teruggaan van drie ton naar nul, dan kent hij er ook nog wel een. Hij zoekt naar de 06 van Ted van Leeuwen en belt hem op hoge poten. ‘Zeshonderdduizend euro,’ krijgt de td te horen. Dat is het bedrag dat pa Büttner eist. Eerder zal zijn zoon niet in beweging komen.

Zo vliegen de tonnen weer over tafel. En dan hebben we het nog maar over een transfer van Büttner. Je vraagt je af hoe dat gaat met een overgang van pakweg Wesley Sneijder. We schrijven 7 juli als we alweer overgaan tot het volgende incident. De tegenspelers van de linksback zijn ervaren rotten op de transfermarkt. Als een debutant in de Champions League krijgen Büttner en Bursac ze nu links en rechts om de oren. Om 12.05 uur komt er een mailtje binnen in de box van Bursac. Zijn contact bij Southampton meldt dat Vitesse heeft gemeld dat er een probleem zou zijn ontstaan over de commissie.

Er is ook nog een ander probleem. Bursac heeft aan Southampton mediastilte beloofd. Maar Vitesse heeft intussen al op de website gezet dat er een akkoord is. Kasakowski mailt het voor alle zekerheid nog even aan Southampton: ‘Zoals u hebt gezien hebben we de situatie gepubliceerd op de website. Kunt u aangeven hoe u zich nu voelt over de situatie?’ Büttner ziet machteloos toe hoe Vitesse de boel verder opklopt. Alles voelt hij door zijn handen glippen. Nog altijd heeft hij de keuze om gewoon naar zijn begeerde club te gaan en miljonair te worden. Maar in plaats daarvan kiest hij ervoor de strijd aan te gaan met de mannen die de markt beheersen.

Pa Büttner is niet te houden. Bursac gromt. Waarom niet eerst het geschil intern oplossen en pas daarna het nieuws naar buiten brengen? Hij denkt dat Vitesse stookt om de relatie te vernielen. ‘Ze willen gewoon de afgesproken provisie niet voldoen. Vitesse is het gezeur over een geldbedrag voor de familie Büttner beu. Het is allemaal lang niet zo stellig als Bursac beweert. En als er al wat is beloofd, ach, probeer dat een rechter maar eens uit te leggen. Dat je recht hebt op een paar ton die ooit mondeling zou zijn toegezegd.

Waarom hebt u recht op drie ton?, zal dan worden gevraagd. Ia, waarom eigenlijk. Dat snapt alleen iemand die dagelijks door de voetballerij loopt. Van Leeuwen reageert als volgt op de eis van senior: ‘Wij vinden het niet gepast om vaders te betalen die ons het mes op de keel zetten.’

Van Leeuwen bedenkt zich toch. Regel 1 in de transfermarkt is dat alles achter de schermen blijft. Niemand heeft er belang bij als alles op straat komt te liggen. Zo blijkt als de gsm van Büttner trilt. Büttner kijkt even goed op het scherm en telt de nullen. Het zijn er vijf. ‘Ik kreeg een sms van Ted van Leeuwen! herinnert hij zich. ‘Daar stond in dat we twee ton konden krijgen.’ De speler is niet onder de indruk. ‘Ik heb er niet eens op gereageerd.’ Maar Van Leeuwen geeft niet op. Even later is er weer een bericht. Büttner kan nu een kwart miljoen krijgen. ‘Hij schreef me we dat we, geheel tegen de principes in, 250 duizend euro konden krijgen.’
Stopteken

Piep-piep. Er wordt wat af ge-sms’t in Arnhem. Het is 9 juli. In Büttner zijn scherm verschijnt de naam Ester Bal. Zelfs de persvoorlichtster, die goed ligt bij zowel de spelers als de directie, wordt door de eigenaar en zijn mensen nu ingezet in het spel. De rol van Ted van Leeuwen, toch de technisch directeur, wordt steeds vager. Hij rent voortdurend achter alle feiten aan. De sms van Bal is namens Erwin Kasakow-ski. De toon is dreigend: de voetballer zal de volgende ochtend op de medische keurig van Southampton moeten verschijnen. Anders hoeft hij zich niet meer te melden op de training van het eerste elftal.

Als persoonlijke noot schrijft het hoofd communicatie nog dat ze de ontstane situatie erg vervelend vindt. Hoewel zijn zaakwaarnemer Southampton nog heeft laten weten ‘de speler naar de keuring te pushen! heeft de linksback er geen trek in. Eerst moet Vitesse over de brug komen. In Engeland staat een woedende delegatie van de club voor niks klaar met een bordje Büttner in de aankomsthal. De sfeer bij op Southampton Airport is geïrriteerd: ‘Met wat voor een amateurs hebben we eigenlijk te maken?’

De clubsite van Vitesse is er een om in de gaten te houden. Daar geen poeslieve stukjes over het favoriete eten van de sterspeler. Zo kwamen we eerder al quotes tegen van John van den Brom, die later helemaal niet uit zijn mond bleken te komen. En nu is publiekslieveling Büttner volgens Vitesse iemand die de club chanteert. Als fan weet je niet meer wat je moet geloven. Een paar dagen eerder lazen ze op dezelfde plaats dat hij was vertrokken naar Southampton. Nu is het nieuws: ‘In het weekend liet de speler via zijn zaakwaarnemer weten dat er een aanvullende eis was. Vitesse weigert zich onder druk te laten zetten.’

De beduusde Büttner krijgt het niet uitgelegd als hij de volgende ochtend naar het trainingsveld fietst. De vogels fluiten, het zonnetje schijnt, waar maakt hij zich ook druk over. Anders speelt hij gewoon nog een jaar in Arnhem. Even is hij alles vergeten. Tot hij gehijg en het geklik van schoenen hoort. ‘Hé, hé, wacht even.’ Plotseling ziet hij die vreemde Van Leeuwen in de bossen rennen. Een verbaasde Büttner ziet de man druk gebarend een stopteken maken. Büttner: ‘Hij zei: "Alex! Alex! Afstappen! Je mag niet meetrainen’? De speler zal hem in een van de de volgende dagen nog vragen waarom. De woorden van zijn directeur zal hij niet snel vergeten: ‘Je moet ook niet fucken met die Russen. Voor hen is geld niet belangrijk. Ze laten jou gewoon een heel jaar in het tweede spelen. Bij het eerste kom je toch niet meer aan bod.’

Hoewel de familie van de voetballer en Van Leeuwen alsnog een akkoord hebben bereikt over een cadeau van 275 duizend euro, is het allemaal te laat. Southampton wil niet meer. De club heeft zijn buik vol van het rariteitenkabinet Viteski. De familie Büttner is woedend. Zo gloort een Premier League-avontuur als miljonair, zo ben je totaal uitgerangeerd. Niet fucken met de Russen… Wat denken ze wel? Ze zullen eens wat beleven. Ze kunnen beter maar niet fucken met de Büttners. Een lijkwitte Kasakowski vraagt zich af waarin hij nou weer is beland.

Dunkin’ Donuts
Bursac duizelt het ook allemaal. Als je alles gehad denkt te hebben, begint het pas. Een nieuwe man meldt zich aan het front. Het is Marcell Ham. Handige Hammie noemen ze hem in Arnhem. In de jaren negentig haalt hij de pers als hij de keten Dunkin’ Donuts van de grond probeert te trekken. Dat avontuur mislukt. Een stuk succesvoller is hij met het adviseren van Jordania. Ham brengt in 2010 clubeigenaar Maasbert Schouten en Merab Jordania met elkaar in contact. Voor het verbinden van twee lijntjes ontvangt hij een enorme commissie bij de overname van de club. Ham loopt sindsdien voortdurend rond in Gelredome. Ruikt hij ergens een deal, dan is Ham er als de kippen bij. Of het nou om de kleding of de shirtsponsor gaat. Nu meldt hij zich ook weer bij deze transfer.

Bursac: ‘Ham zei dat hij belde namens Vitesse en dat er toch nog een transfer kon worden gedaan. Letterlijk: "Niet naar Duitsland. Niet naar een andere club. Alleen naar QPR’" Daarna vroeg hij aan mij om een mailtje te sturen waarin ik een en ander bevestigde. Ham wilde dat ik onze eisen daarin zette, maar ja, die waren allang besproken. Dus ik heb per mail alleen ons gesprek weergegeven.’ Zijn mail aan Ham wordt beantwoord door Kasakowski. Kunt u het nog volgen? ‘Kasakowski zei dat mijn mailtje niet klopte, en dat ze ook met andere clubs wilden samenwerken. Maar dat er nog wel een bod lag van QPR en dat ik daar kon gaan praten.’

Bursac belt zelf met QPR. Met de hoofdverantwoordelijke. Ene Mike Rigg. ‘Die zei: "We hebben al een ander gehaald. Büttner hebben we niet meer nodig’! Bursac snapt er niets meer van. Waarom deze Ham zich er nou ineens weer mee moet bemoeien is niemand precies duidelijk. Van Leeuwen, op papier de technische baas, wordt keer op keer gepasseerd door tussenpersonen die niet eens in dienst zijn van de club. Die Ham zal ook wel weer moeten meeverdienen, vermoedt het kamp Büttner. Daar hebben de Büttners helemaal geen trek in.

Maar ja, op deze manier blijven uiteindelijk alle betrokkenen met lege handen achter. En is Büttner voorlopig nog geen miljonair. Hij vergooit een mooie transfer naar de Premier League vanwege een mondelinge toezegging die zou zijn gedaan aan Bursac. Op papier staat niets. Dat lijkt allemaal wel wat magertjes. Bursac vindt van niet: ‘Het is niet zo dat Vitesse die commissie niet kon betalen. Hoe kan het dat er bij een lager bod van QPR tien procent kan worden betaald, maar bij een hoger bod van Southampton niks? Dat is waar het hier over gaat. Blijkbaar zou het geld van Southampton buiten ons om worden verdeeld. Daar wilden wij niet aan meewerken.’

Met als gevolg dat nu niemand een euro verdient. Alexander Büttner bestaat niet meer voor Vitesse. Hij lijkt in het niets te zijn opgelost. Op het trainingscomplex is alles weggehaald. ‘Ik wilde mijn kleren pakken, maar alles was weg. Geen nummer meer. Niks.’ Om te voorkomen dat Vitesse hem van werkweigering beschuldigt, meldt hij zich bij Gerry Hamstra. De trainer van het tweede elftal. Die snapt er niets van. ‘Voor hem was het hele verhaal nieuw. Als ik me daar niet zelf had gemeld, dan hadden ze me ook niet gemist. Maar ik laat me nergens toe dwingen. We hebben afspraken gemaakt en daar houden we Vitesse aan.’

De nieuwbakken coach Fred Rutten lijkt de hele gang van zaken wel prima te vinden. Hij werkt prettig samen met Jordania. ‘Een man die echt van voetbal houdt.’ Spelers zonder contract als Ismaïl Aissati en Simon Cziommer mogen wel meedoen aan zijn trainingen, een contractspeler die wegens een zakelijk verschil van mening niet is getransfereerd, niet. Naar buiten toe houdt Rutten zich op de vlakte. ‘Ik moet het doen met de spelers die er zijn. Ik ben geen manager, ik ben een trainer.’ Büttner zegt dat Rutten er in werkelijkheid heel anders over denkt. ‘Ik heb niks van de trainer gehoord, totdat ik hem tegenkwam bij het pakken van mijn trainingskleren voor het tweede. "Hoe is het?" vroeg hij. Daarna vertelde hij dat hij met deze hele zaak niks te maken heeft.’

En dus loopt een van de beste spelers van Vitesse inmiddels dag-in-dag-uit rondjes rond de velden van Papendal. De zaak begint steeds meer te lijken op die van Winston Bogarde, lang geleden bij Chelsea. ‘Deze neger buigt voor niemand; wist de trotse Bogarde destijds. Je zou bijna zeggen: ‘Deze Büttner buigt voor niemand.’

Veel vraagtekens over de prioriteiten in Arnhem

Zonder Alexander Büttner vierde Vitesse deze zomer zijn terugkeer in Europa. In de skyboxen schudden Oost-Europeanen elkaar hartelijk de hand. Lijfwachten spiedden over hun schouders. Een etage lager legde trainer Guus Hiddink nog maar eens uit dat de mannen die bij Vitesse en FC Anzhi aan het bewind staan enorme voetballiefhebbers zijn. Bij Anzhi werd niet alleen met geld gesmeten. Dat moesten de mensen van de pers toch wel even weten. Het Umfeld van het voetbal wordt meer en meer bezet door mensen die eerst aan geld denken en dan pas aan sport. Zo is het bij Anzhi en zo is het ook bij Vitesse. Spelers blijven nog zelden langer dan een paar seizoenen bij een club. Wat moet je als coach eigenlijk? Het hele jaar ben je bezig met het halen van Europees voetbal. En als het dan eenmaal zover is, moet je spelen met een elftal waar nog flink wat aan moet worden gesleuteld. Als je er überhaupt nog zit. Want John van den Brom werd in de zomer rücksichtslos verwijderd uit Arnhem, nadat hij had geweigerd Jonathan Reis op te stellen. Nu zit Rutten op zijn stoel. Die bewierookte de Braziliaan uitgebreid in aanloop naar het duel. Maar ‘verdedigend kunnen we nog wel wat versterking gebruiken’, wist Rutten.

In zijn tweede elftal speelde precies de speler die hij nodig had tegen Anzhi. Maar Büttner mag van de leiding van Vitesse niet meer meedoen vanwege een conflict rond zijn transfer. Het roept veel vragen op over de prioriteiten in Arnhem. Een heel jaar speel je competitie om je te plaatsen voor Europees voetbal. En als het eenmaal zover is, laatje cruciale spelers langs de lijn vanwege de transfermarkt die nog gaande is. Voetbal anno 2012 speelt zich niet alleen af binnen de lijnen. Trainer Fred Rutten wist van tevoren dat de 2-0 nederlaag in Rusland nauwelijks weg te poetsen zou zijn. De tegentreffers in Moskou waren mede een resultaat van zwak verdedigend werk van Patrick van Aanholt. De huurling van Chelsea speelde in plaats van Alexander Büttner. Maar eerlijk is eerlijk, ook met de linkervleugelverdediger had Vitesse het niet gered tegen de miljoenenbrigade van Hiddink. Daarvoor waren de verschillen op het veld te groot. Anzhi maakte weliswaar weinig indruk, maar begreep wel dat je er met alleen zoemen niet komt. Twee keer stak het in Moskou en twee keer stak het in Arnhem. Dat was genoeg. Vitesse heeft even geroken aan het grote werk en mag zich nu richten op de competitie. Maar bij de start tegen ADO ging het vooral over verloren zoon Theo Janssen, weer een speler die niet op het veld stond vanwege de wetten van de markt.

Lees ook: Arbitragecommissie stelt Vitesse volledig in het gelijk

Voetbal International magazine week 33 / Foto’s SV