Merchandise
Bronbeek en Vitesse: beide stokoud
In september 1892 ging het oorspronkelijk als cricketclub opgerichte Vitesse over tot het spelen van ‘football’. Uiteraard moest er flink worden geoefend om deze sport onder de knie te krijgen. Al snel diende zich een mooie plek aan: de weide vóór Bronbeek aan de Velperweg in Arnhem. Clublid van het eerste uur Karel Fischer, binnen de jonge vereniging benoemd tot ‘commissaris van materieel’, had via zijn grootvader van moederszijde toestemming gekregen de weide op het landgoed te gebruiken. Deze opa was niemand minder dan de invloedrijke krijgsman, adjudant van de Koning in buitengewone dienst, Luitenant-generaal Karel van der Heijden (1826-1900). Hij woonde op Bronbeek en was hier vanaf 1887 commandant.
Ondanks dat er wel een grote boom midden op het terrein stond, voldeed de weide prima voor het voetbal, zo gaat het verhaal.
Naar nu blijkt, is het zelfs aannemelijk dat de allereerste wedstrijd ooit door Vitesse is gespeeld op de Bronbeek-weide. In het tijdschrift Nederlandsche Sport staat een uitgebreid verslag van de ontmoeting op 18 december 1892 in Nijmegen tussen de plaatselijke Nijmeegsche Footballclub (NFC) en Vitesse, uitslag 4-0. In het artikel wordt verwezen naar een eerder treffen van beide teams ‘eenige weken’ eerder in Arnhem: ‘Het is evenwel geen wonder, dat de eerste pogingen om een match te winnen met weinig goeden uitslag bekroond zijn, maar Vitesse moge inzien, dat het nog slechts aan den aanvang staat van den voor hen zoo eervollen strijd. (…) Deze match (in Arnhem tegen NFC, uitslag 0-2, FR) werd echter door zoo voortdurende regens opgeluisterd, dat het spel meer op een zwemwedstrijd geleek en het vooral voor een toeschouwer onhoudbaar werd de match bij te wonen. Ziedaar dan ook de reden waarom van deze match geen verslag in dit blad heeft kunnen voorkomen.’ Ook wordt nog ingegaan op de bijzondere oefenplek van Vitesse: ‘(…) door de goede zorgen van Zijne Excellentie den generaal v.d. Heijden, kommandant van Bronbeek, is hun een terrein verstrekt, waar ze zich wederom geregeld in het schoone voetbalspel kunnen oefenen. Weer tijgen nu de kloeke Arnhemsche jongelieden aan het werk, om door inspanning en oefening het oude Vitesse te evenaren, ja zelfs te overtreffen’. Hier wordt overigens verwezen naar een ouder Vitesse dat wegens gebrek aan speelgelegenheid in november 1891 opgeheven.
Op 30 januari 1893 stuurde het bestuur van de ‘cricket- en footballclub Vitesse’ een bedankbrief aan Karel van der Heijden ‘voor de welwillendheid, waarmee u ons deze weide voor ons spel heeft afgestaan’. Uit de brief blijkt dat Vitesse geen gebruik meer kon maken van de weide vóór Bronbeek door ‘treurige omstandigheden’ binnen de familie Van der Heijden. Hiermee doelt men op het overlijden van Titia Henrica van der Heijden-Mensinga, de (eerste) vrouw van de Luitenant-generaal en tevens de grootmoeder van Vitessenaar Karel Fischer. Zo komt een einde aan het kortstondige verblijf van Vitesse op het landgoed. De club leidt daarna een zwervend bestaan: er worden wedstrijden gespeeld op het terrein van IJsclub Arnhem en zelfs op een weide aan de zuidzijde van de Rijn op grondgebied van de toenmalige gemeente Elst. Op deze ‘Paasweide’ wordt eind 1894 de eerste officiële competitiewedstrijd onder de vlag van de Nederlandsche Voetbal- en Athletiek Bond gespeeld, alvorens twee jaar later toch weer op een landgoed bij de Velperweg (Klarenbeek) terecht te komen. Hier, op een steenworp afstand van Bronbeek, ontwikkelt Vitesse zich tot dé club in het oostelijke voetbal aan het eind van de 19e en begin 20e eeuw.
NB De eerste voetbalwedstrijden die Vitesse in 1892 speelde, zijn onder andere terug te vinden op de website www.vitesse.name . Op deze website, beheerd door Arno van Weess, staan alle uitslagen van officiële wedstrijden van Vitesse en ook van zoveel mogelijk oefenduels. Er wordt gewerkt om zoveel mogelijk gegevens aan te vullen, waaronder opstellingen, doelpuntenmakers, speellocaties en toeschouwersaantallen.
