Cruciale maand voor Vitesse
‘Komen die programmamakers van de KNVB misschien uit Nijmegen? Dit gaat helemaal nergens over.’ Een wat oudere man met Vitesse-sjaal moppert tegen een handvol collega-supporters die zich hebben verzameld op trainingscomplex Papendal. Daar is Vitesse na een trainingskamp in Alicante verdergegaan met de voorbereidingen op de tweede seizoenshelft. Komende zaterdag wacht de zware uitwedstrijd tegen AZ, een week later komt Ajax op bezoek. Op donderdag 31 januari wordt de maand afgesloten met opnieuw een wedstrijd tegen de Amsterdammers, dan in de kwartfinale van het KNVB-bekertoernooi. ‘In januari is het dus over met onze kampioensaspiraties…sombert dezelfde grijsaard alvast.
Het is misschien wat zwart-wit, maar zo snel kan het wel gaan. Mocht Vitesse al goed door de eerste drie testcases van het nieuwe jaar komen, dan wacht begin februari ook nog de burenruzie met NEC en de thuiswedstrijd tegen koploper PSV. De voor de winterstop veroverde vijfde positie staat dus meteen op de tocht voor trainer Fred Rutten en zijn selectie. Veel vertrouwen tankten de Arnhemmers de laatste maanden niet. In de laatste drie competitieduels veroverde de ploeg maar één punt en de resultaten tijdens het trainingskamp waren ook niet veelzeggend.
Tegen Orihuela CF, een laagvlieger uit de Spaanse Segunda División B (derde niveau), won Vitesse met 7-0 en tegen Mouloudia uit Algerije werd het slechts 1-0. Het waren geen serieuze graadmeters en dus weet het team van Rutten niet waar het staat in deze cruciale periode.
De zorgen van de Vitesse-fans lijken op het eerste oog ongegrond. Juist tegen topclubs presteerde de ploeg vóór de winterstop uitstekend. Vitesse won bij zowel Ajax (0-2) als PSV (1-2), hield FC Twente in GelreDome op 0-0 en versloeg Feyenoord daar met 1-0, terwijl de derby tegen NEC geen enkel probleem vormde: 4-1. Het verschil is dat Vitesse het nu voorlopig moet stellen zonder Wilfried Bony. De topscorer van de Eredivisie verblijft in Zuid-Afrika voor het toernooi om de Afrika Cup en moet het loodzware programma van zijn club aan zich voorbij laten gaan. De man die vóór de winterstop zestien keer scoorde, wil met Ivoorkust een gooi doen naar de Afrikaanse titel. Met Jonathan Reis en Mike Havenaar beschikt Rutten over twee prima alternatieven, maar toch zit het de oefenmeester niet lekker. Ook Rutten weet dat Bony in heel Europa wordt begeerd en dat het aannemelijk is dat de Ivoriaan helemaal niet meer terugkeert. Volgens de Arnhemse clubleiding is er nog geen officieel bod binnengekomen, maar de beleidsbepalers houden rekening met een vertrek. ‘De fax was leeg toen ik terugkeerde uit Spanje,’ zei technisch directeur Ted van Leeuwen afgelopen maandag. ‘De clubs zijn afwachtend. Ze willen hem eerst aan het werk zien om de Afrika Cup. Het zou stom zijn hem nu al vast te leggen, met het risico dat hij uit vorm is of een been breekt. Als het aan ons ligt, maakt hij het seizoen af in Arnhem. Vooralsnog hebben we niks gehoord, maar dat kan morgen weer anders zijn.’
Het vertrek van Bony heeft volgens Rutten meer gevolgen voor de Arnhemse subtopper. De Ivoriaan is de kapstok van het huidige Vitesse-spel en de man die uit het niets het verschil kan maken. Rutten weet als geen ander wat een tussentijds vertrek van een sterspeler met je elftal kan doen. In de winter van het seizoen 2010/11 zag de toenmalige trainer van PSV wat er in Eindhoven gebeurde toen Ibrahim AMay vertrok naar Barcelona.
Niet alleen leverde PSV enorm veel kwaliteit in, ook de hiërarchie in het elftal veranderde. Jongens die eerder in de luwte van de sterspeler hun weg vonden, moesten nu zelf het verschil maken. Zij konden de zware erfenis nog niet aan, waardoor PSV de titel aan Ajax moest laten. Rutten vreest voor een soortgelijk scenario in Arnhem en heeft intern het belang van Bony nog maar eens benadrukt. Niet alleen vanwege zijn goals, ook als eyecatcher en uithangbord voor de club. In een ideale wereld zou Rutten nog drie versterkingen aan zijn groep toevoegen én Bony behouden. Vitesse mag dan kwalitatief een prima groep hebben, in de breedte vindt de trainer het elftal te licht. Als er drie of vier spelers wegvallen, moet Vitesse het stellen met veel zwakkere alternatieven. Volgens de oefenmeester is dat op dit moment het grootste verschil met onder meer FC Twente en PSV, die wél beschikken over een brede bank.
De Arnhemse clubleiding liet eerder al weten aan het verzoek van Rutten te willen voldoen, maar afgelopen maandag had Vitesse nog geen enkele versterking gepresenteerd. Ja, Kelvin Leerdam (22) komt over van Feyenoord, maar dat gebeurt pas komende zomer. Leerdam is een transfervrije speler die met het oog op de toekomst van grote waarde kan zijn. Inmiddels wordt er al gespeculeerd over de mogelijkheid hem alsnog deze winter naar Arnhem te halen, maar daar wil Vitesse niet op reageren. Leerdam zou een buitenkansje zijn, maar dan alleen tegen een redelijke prijs. Als Feyenoord de hoofdprijs vraagt voor de tribuneklant, dan komt hij komende zomer gratis naar GelreDome.
Zo kan het zijn dat een week geleden de mailbox nog overstroomde met verzoekjes van bevriende zaakwaarnemers, maar dat deze week dezelfde namen op het trainingsveld van Papendal staan. Volgens Van Leeuwen bevinden de Arnhemmers zich nog in de oriënterende fase. Hoewel Rutten graag al enkele versterkingen had meegenomen op trainingskamp, lijkt het vuurwerk weer in de laatste week te komen. Het is daarbij ook de vraag wat Chelsea van plan is. Vitesse was lange tijd ervan overtuigd dat het maximaal drie spelers van één en dezelfde club mocht huren. Inmiddels is de regelgeving veranderd en zouden de Arnhemmers naar hartenlust voetballers uit Londen kunnen verwelkomen. Chelsea is erg tevreden over de ontwikkeling van de huurlingen Patrick van Aanholt, Tomas Kalas en Gaël Kakuta en zal zeker aan Vitesse denken mocht het nog wat talenten willen aantrekken of verhuren. Zolang de grote transfers in de Premier League uitblijven, lijkt ook Vitesse niet van plan grote veranderingen door te voeren.
Als op 1 februari duidelijk is waar Vitesse staat in de Eredivisie en de gewenste versterkingen de selectie een boost hebben gegeven, dan is het aan Fred Rutten over zijn eigen toekomst te gaan nadenken. De trainer koos afgelopen zomer bewust voor een eenjarig contract en heeft vooralsnog geen handtekening gezet onder een nieuwe verbintenis. Rutten wilde eerst weleens weten of de Arnhemse directie alle beloftes kon waarmaken én wilde zijn eigen opties na weer een jaar Eredivisie openhouden. In een eerder stadium liet de clubleiding al weten graag verder te willen met Rutten, maar na het tegenvallende slot van 2012, met nederlagen bij VW-Venlo (3-1) en SC Heerenveen (2-1), en een 2-2 gelijkspel tegen RKC Waalwijk, is de noodzaak afgenomen de trainer deze maand al langer vast te leggen. Vitesse bivakkeert na achttien duels op de vijfde plaats, met vijf punten minder dan koploper PSV. Als de ploeg echter verliest van AZ en Ajax, dan kunnen de Champions League-aspiraties voorlopig weer worden opgeborgen en presteert Rutten niet beter dan zijn voorganger John van den Brom.
Het kan wat betreft snel gaan in Arnhem. Op het trainingskamp in Spanje sprak Rutten informeel met TD Van Leeuwen. Ze filosofeerden over de toekomst, maar tot harde afspraken kwam het niet. ‘Het waren verfrissende gesprekken’, aldus Van Leeuwen. ‘Toch hadden we niet de intentie met getekende contracten terug te keren uit Spanje. Uiteraard praat je samen over de toekomst, maar het waren geen onderhandelingen. We willen beiden het beste voor Vitesse en denken daarover na. Daar wordt nu een basis voor gelegd. De focus ligt op de herstart van de competitie tegen AZ. Leg het maar uit alsof we midden in de gesprekken zijn. We hopen nog steeds dat hij blijft. Een deadline hebben we niet gesteld. Het is niet dat er voor eind januari een ja van twee kanten moet zijn. Dat is ook onze werkrelatie niet. We praten bijna dagelijks met elkaar en weten dus ook wat we aan elkaar hebben. Haast is er wat ons betreft niet.’
Ook Rutten zelf lijkt niet van plan op korte termijn een beslissing te nemen. Hij schuift een ultimatum voor zich uit en richt zich op zijn elftal. Zijn standpunt is immers niet anders dan afgelopen zomer, toen hij een handtekening zette onder een eenjarig contract. Hij kent de torenhoge ambities van de club, maar wil eerst weten hoe de Arnhemmers daaraan gestalte willen geven. Te beginnen met de komende drie weken.