16 september 2018 In de media

De tragische levenslessen van Vitesse-doelman Eduardo

Ooit werd hij bij een concert van de beroemde Portugese fadozangeres Ana Moura op het podium geroepen om een duet te zingen. De beelden zijn nog te vinden op YouTube. Tot zijn ontsteltenis. “Alsjeblieft, begin daar niet over. Ik houd van fado, maar toen heb ik de muziek echt geweld aangedaan.”
Toch past het melancholische Portugese levenslied bij Eduardo dos Reis Carvalho, een 35-jarige doelman met een tragische en onvoorspelbare levensloop. Hij keepte talloze duels in de Champions League en de Europa League. Zijn zware bas schalde ooit door Zuid-Afrika toen hij met Portugal op het WK speelde en de doelman het volkslied van Portugal zo hard meebrulde, dat Cristiano Ronaldo erdoor in de lach schoot. In zijn kast hangt een medaille van het Europees kampioenschap in 2016.

En nu verdedigt Eduardo, als huurling van Chelsea, het doel in de eredivisie bij Vitesse.

Eduardo groeide op als zoon van landarbeiders op een boerderij in het provinciestadje Mirandela in het noordoosten van Portugal. Het gezin had het al niet breed en dat werd nog een stuk erger toen Eduardo negen was.

Op een tragische dag was het gezin in de auto onderweg naar een tante, toen Eduardo's oudere broer de macht over het stuur verloor.

Eduardo zelf zat tussen de beide voorstoelen in. Hij was de enige in de auto die de klap bij bewustzijn doorstond. Het jochie klom naar achteren, stapte door de verbrijzelde achterruit en zette het op een lopen om hulp te halen. Later werd hij gevonden door de hulpdiensten, honderden meters verderop.

Zijn vader was er het ergst aan toe en werd met spoed overgebracht naar het ziekenhuis. Daar overleed hij.

"Ons leven veranderde compleet daarna. We konden niet meer op het land werken. Mijn drie broers verhuisden naar Luxemburg om geld te verdienen. Ik bleef achter met een broer en mijn moeder. Dat was een heel moeilijke tijd voor ons, maar stap voor stap zijn we er doorgekomen."

Preud'homme als idool
Toen zijn vader nog leefde, ging Eduardo weleens stiekem mee met zijn broers om te voetballen. Dan stond hij steevast in het doel. "Ik ben altijd doelman geweest, iets anders zou ik niet kunnen. De techniek om aanvaller te worden heb ik nooit gehad, maar ik was groot en sterk. Mijn idool was Michel Preud'homme, die toen bij Benfica speelde. Ik wilde zijn spullen en imiteerde zijn loopje."

"In ons dorp hadden we geen profclub, maar er was wel een coach, meneer Rocha, die spelers hielp om bij andere clubs aan de slag te kunnen. Zo ben ik bij Vitória Guimarães terecht gekomen. Ik was twaalf jaar oud en woonde in het voetbalinternaat. Elke week kwamen er ouders langs om hun zoon te zien. Bij mij kwam niemand. Nu ik zelf vader ben, besef ik nog meer hoe sterk je op die leeftijd een vader nodig hebt. Ik heb me vaak eenzaam gevoeld. Nog steeds heb ik dat weleens."

Eduardo vertelt zijn verhaal op de tribune langs het hoofdveld van het trainingscomplex van Vitesse op Papendal. Met zorg wikkelt hij het klittenband van zijn keepershandschoen af. Op de band staat de naam van zijn drie jaar oude dochter Leonor.

Dinamo Zagreb
Leonor werd geboren toen hij nog voetbalde bij Dinamo Zagreb. Hoewel Eduardo de schijnwerpers liefst mijdt, werd de geboorte van Leonor toch breed uitgemeten in de Portugese media. Niet gek als je bedenkt dat de moeder niemand minder dan topatlete Jessica Augusto is. Een Europees kampioene veldlopen, die ook nog drie keer het podium haalde bij de EK atletiek op de 5.000 meter, de 10.000 meter en de marathon. Voor Eduardo was zij gewoon zijn liefje van de middelbare school.

Tegenwoordig wil hij het er liever niet over hebben. De relatie liep een jaar na de geboorte van Leonor op de klippen. "Mijn dochter woont in Portugal met haar moeder. Dat is moeilijk. Want om je kind te zien aan het einde van een werkdag, dat is de grootste beloning die je maar kunt wensen."

WK 2010
In 2010 lachte het leven hem nog toe. Eduardo's ogen beginnen te glinsteren. "Dat jaar beleefde ik een droomseizoen. We eindigden als tweede in de competitie met Braga, op twee punten van de landstitel. En ik maakte mijn debuut voor Portugal tegen Finland. Kort daarna stond ik in de kwalificatiewedstrijd tegen Zweden in de basis. Dat duel in Porto mochten we niet verliezen en dat deden we ook niet: 0-0."

Hij werd de vaste doelman van de Portugezen bij het WK in 2010. "Dat WK veranderde mijn leven. Ik speelde opeens in een toernooi in een competitie waar ik als kind alleen maar van kon dromen. Vier jaar eerder zat ik nog als supporter op de tribune bij het WK in Duitsland. En nu stond ik daar zelf."

Tegen Brazilië, Noord-Korea en Ivoorkust hield hij zijn doel schoon. Maar in de tweede ronde tegen Spanje ging het mis. Alles wat de Spanjaarden op hem afvuurden duwde, stompte of keek hij naast. Maar op de rebound van David Villa had hij geen antwoord.

Met ogen vol tranen liep hij van het veld. Onderweg sloeg Iker Casillas een arm om hem heen. "Hij vertelde dat ik een geweldige wedstrijd had gespeeld. Maar het deed vreselijk veel pijn. Vooral ook omdat we een team hadden dat ver had kunnen komen. We verloren van de uiteindelijke kampioen, maar het was vreselijk."

Europees kampioen
Vier jaar later in Brazilië droeg hij opnieuw het nummer een van Portugal, maar in de praktijk was hij de derde doelman. Ook bij de EK's van 2012 en 2016 zat hij op de bank.

In Frankrijk schreef hij Portugese voetbalgeschiedenis, zij het van de zijlijn. "We speelden goed, maar kregen te veel doelpunten tegen. Tegen Kroatië speelden we tactisch heel goed. Ons enige schot op doel was een goal. Zo werkt voetbal. Daarna hebben we heel intelligent gespeeld. Uiteindelijk hebben we ons doel bereikt, omdat we volwassen waren geworden als groep."

Eduardo ziet parallellen tussen het EK van 2016 en nu. "Ook bij Vitesse zijn we het karakter van dit team aan het opbouwen. We hebben een nieuwe coach met nieuwe ideeën en een nieuwe speelstijl. Dat is altijd lastig in het begin. Maar het belangrijkste is de overtuiging in het elftal. We hebben veel jonge spelers. Het is ook mijn verantwoordelijkheid om ze de geheimen van het spel te laten kennen."

De eerste indrukken van de eredivisie zijn goed. "Ik ging mijn derde contractjaar in bij Chelsea, maar speelde nooit. Het was belangrijk voor mij om weer aan spelen toe te komen. Bij Vitesse heb ik een nieuwe uitdaging. Dat voelt heel goed."

Superprof
De liefde is vooralsnog wederzijds. Zijn keeperstrainer Raimond van der Gouw omschrijft hem als een superprof. Ook deze trainingsdag is Eduardo als eerste op het veld, om er als laatste vanaf te stappen.

"Mijn bijnaam is bicho, Portugees voor kever", vertelt de doelman. "Veel vrienden lachen erom, maar dat hoort bij mij. Ik ben niet geboren met het allergrootste talent. Ik heb veel keepers gezien die meer kwaliteiten hadden dan ik. Maar ik hou ervan om te werken en op het veld staan. En ik ken maar een manier van werken: 200 procent, elke dag. Soms ben ik te streng voor mijzelf en voor mijn collega's. Ik weet dat ik een moeilijk karakter en temperament heb. Obsessief soms. Toch is dat het geheim van mijn carrière. Ik heb veel meer bereikt dan ik ooit had durven dromen."

Die houding is belangrijk voor de selectie van Vitesse. Met het vertrek van aanvoerder Guram Kashia verloor de Arnhemse club ook een toonbeeld van professionaliteit in de kleedkamer. Een heel ander type dan goedlachse jongens als Bryan Linssen en Alexander Büttner. Of Roy Beerens.

Wat fluisterde Beerens in zijn oor?
Tien jaar geleden kwam Eduardo Beerens al eens tegen. Als doelman van Sporting Braga was Eduardo in 2008 was verantwoordelijk voor de uitschakeling van sc Heerenveen in de Europa League. De piepjonge Beerens was een van de uitblinkers op het veld, maar stuitte keer op keer op die rots in het doel van Braga.

Inmiddels hebben de twee hebben elkaar gevonden, al zitten ze niet altijd op dezelfde golflengte. Neem een momentopname tijdens Vitesse-Viitorul Constanta, een duel in kwalificatie van de Europa League. De Arnhemmers gingen de rust in met 1-0, maar er ging nogal wat mis in de opbouw. Ook bij Eduardo.

Vlak voor ze de catacomben in liepen, wachtte Beerens even op Eduardo. Hij fluisterde de ervaren Portugees iets in zijn oor. Eduardo reageerde verstoord, verontwaardigd bijna.

Waar ging dat over? Over een teamuitje de volgende dag in Amsterdam, dat toevallig dat weekend in het teken stond van de Gay Pride. Beerens kon er smakelijk om lachen.

Een paar weken na het voorval schudt Eduardo nog eens zijn hoofd: "Ach, iedereen zit anders in elkaar en dat is prima. Uiteindelijk gaat het erom dat we elkaar begrijpen en helpen waar nodig. Maar je denkt toch niet dat ik in de rust van een wedstrijd met uitgaan bezig ben?"

NOS / Foto’s SV

Hoofdsponsor: