Schouten: ‘Ik weet zeker dat het geld van Zjordania wit is’
Vitesse zou zijn ziel aan de duivel hebben verkocht. De Georgische coup onder leiding van de nieuwe eigenaar Merab Zjordania leidt niet tot de gedroomde landstitel in 2013, maar tot de ondergang van de club die als FC Hollywood aan de Rijn bekend staat. En voorzitter Maasbert Schouten, eerder teruggetreden als topman van zijn bedrijf Afab, was de clown die live op televisie sprak over ‘een nationale feestdag’.
In de bestuurskamer van Vitesse in de Gelredome onthult de 38-jarige Schouten dat hij formeel al sinds de zomer van 2009 alle aandelen van de club in zijn bezit had. Op de werkvloer stond hij bekend als ‘Dagobert Duck’, een man die elk dubbeltje omdraaide. Zonder buitenlandse overname geen toekomst voor Vitesse, zegt Schouten. ‘Ik snap niet waarom mensen de andere kant van de medaille niet willen zien.’
Heeft u de club verkocht aan één man of een consortium?
Schouten, casual gekleed: ‘Ik heb de aandelen voor honderd procent verkocht aan Merab Zjordania en aan niemand anders.’
Uit de gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt niet dat de aandelen op dit moment in één hand zijn.
‘Dat klopt, de administratie van de Kamer van Koophandel moet nog worden afgerond. Het is zo dat ik de aandelen aan een Nederlandse BV heb verkocht die binnenkort wordt omgezet in Vitesse Holding BV. Zjordania is de enige bestuurder en 100 procent aandeelhouder van die BV. Vitesse blijft een Nederlandse entiteit.’
Frans van Seumeren heeft 16 miljoen euro betaald voor 63 procent van de aandelen van FC Utrecht. Het vermogen van Zjordania wordt geschat op 10 miljoen. Heeft hij Vitesse voor een prikkie gekocht?
‘Ik weet niet hoe groot het vermogen van Zjordania is. Ik weet wel dat Zjordania veel meer in Vitesse gaat investeren dan 10 miljoen.’
Omdat u weet dat Zjordania een stroman is van grotere geldschieters?
‘Ik heb geen enkele reden om aan te nemen dat hij dat is.’
Heeft u ernaar gevraagd?
‘Nee. Dat vond ik niet relevant. Net zoals ik het niet relevant vond om te vragen of hij een vrouw of vriendin heeft. Waar het om gaat, is dat ik alleen met Merab zaken heb gedaan en met niemand anders.’
U heeft nooit het idee gehad dat hij ruggespraak moest houden met anderen?
‘Nee. Al die namen van Russische miljardairs in de media zeggen me niets.’
Weet u hoe Zjordania zijn geld heeft verdiend?
‘Ja, en dat is ook uitvoerig gecheckt. Maar ik heb hem niet het hemd van het lijf gevraagd. Net zoals dat mij niet is gevraagd toen ik de aandelen van Vitesse kocht.’
Is het verschil niet dat iedereen weet hoe u uw geld heeft verdiend en dat het bij Zjordania onduidelijk is?
‘Wat ik weet, is dat hij door de molen is gegaan bij advocatenkantoor Stibbe en dat de notaris heeft geverifieerd of het geld niet uit een verkeerde bron komt. Anders zou ik het ook niet willen ontvangen.’
Het zou u niet uitmaken als hij zijn geld heeft geleend van Chelsea-eigenaar Abramovitsj?
‘Dat zou wel uitmaken, omdat je geen eigenaar mag zijn van meerdere clubs. Daarom is ook vastgelegd dat Zjordania de enige is die een belang heeft in Vitesse.
Dus het is uitgesloten dat het geld van Zjordania toch afkomstig is uit een ander netwerk?
‘Nee, tenzij hij geld heeft geleend. Het gaat erom dat ik alleen met Zjordania zaken heb gedaan.’
U wordt straks dus niet door de FIOD van uw bed gelicht?
‘Ik ben er honderd procent van overtuigd dat het door Zjordania overgemaakte geld wit is, anders had de notaris er al een stokje voor gestoken.’
Had u geen twijfels in de wetenschap dat Zjordania in Georgië twee keer gevangen heeft gezeten op verdenking van belastingfraude?
‘Zjordania is misschien niet van onbesproken gedrag, maar dat ben ik ook niet. En dat is bijna niemand. Hij heeft twee keer vast gezeten op verdenking van belastingontduiking. We hebben hem uiteraard om uitleg gevraagd. Het gaat erom dat hij nooit is veroordeeld. Hij kwam bij een gerenommeerd advocatenkantoor door de ballotage. ‘Merab heeft een enorm netwerk. Hij kent Platini persoonlijk. Abramovitsj is een van zijn beste vrienden. Nogmaals, alle geldstromen zijn gecheckt en er is niets raars ontdekt. Ik verwacht niet dat er nog nieuwe dingen aan het licht komen.’
Hoe is het contact met Zjordania tot stand gekomen?
‘Ik ben begin juli gebeld door een tussenpersoon die vertelde dat een Georgische investeerder Vitesse wilde kopen.’
Dacht u toen niet: het zal wel?
‘Ja natuurlijk. Ik ben zelf actief op zoek geweest naar investeerders. Met wisselend succes. Dan kom je met allerlei figuren in aanraking. Daar zitten vele luchtkastelenbouwers tussen. Dus natuurlijk dacht ik, eerst zien dan geloven. Maar Zjordania is op 11 juli, de dag van de WK-finale, bij me thuis geweest. We hebben vervolgens stukken met financiële informatie overlegd. Op basis daarvan is besloten verder te gaan.’
Bij de presentatie van de verkoop verraste u vriend en vijand door te zeggen dat u 100 procent eigenaar was van Vitesse?
‘Ik heb er bewust voor gekozen om zonder tamtam aan te kondigen dat ik eigenaar was van Vitesse.’
Was dat, omdat u 20 procent van de aandelen had met een optie op de overige 80 procent, en dat u uw optie op de dag van de overdracht met een flitsdeal heeft gelicht?
‘Nee, ook dat verhaal klopte niet. Ik heb in november 2008 20 procent van de aandelen gekocht. Daarna heb ik Vitesse in het voorjaar van 2009 een lening verstrekt, toen het niet aan de verplichtingen kon voldoen. Als Vitesse de lening niet binnen anderhalve maand kon aflossen, zou die worden omgezet in 80 procent van de aandelen. Medio 2009 werd duidelijk dat Vitesse de lening niet kon terugbetalen. Toen hebben we contractueel vastgelegd dat de aandelen naar mij zouden gaan.’
Dus voor het aflossen van de schuld van 9 miljoen euro heeft u in het voorjaar 2009 Vitesse gekocht?
‘Ik weet niet meer om welk bedrag het precies ging, maar 9 miljoen lijkt mij erg hoog. Bovendien heb ik Vitesse niet gekocht, omdat ik het zo graag wilde. De club had een kans om de lening terug te betalen.
Het bestuur heeft stad en land afgezocht op zoek naar investeerders.
‘Uiteindelijk hebben ze mij gevraagd of ik Vitesse geld wilde lenen. Dat wilde ik liever niet, maar ik wilde al helemaal niet dat bekend zou worden dat Vitesse de salarissen niet meer kon betalen. Het was voor mij ook een risico. Als de club failliet was gegaan, was ik mijn geld kwijt geweest.’
Dus u was al vanaf de zomer van 2009 eigenaar van Vitesse?
‘Ja. We hebben toen alle contracten opgesteld die mij eigenaar van Vitesse maakten. Ik moest alleen nog naar de notaris om de deal te effectueren. Dat heb ik pas gedaan toen de verkoop aan Zjordania rond was.’
Toen u het geld leende aan Vitesse was toch al lang duidelijk dat de club dat anderhalve maand later niet kon terugbetalen?
‘Dat weet ik niet. De directie en de raad van commissarissen dachten dat het kon. Ik had het liefste gewild dat de club had terugbetaald. Maar vanaf het begin ben ik op zoek geweest naar iemand die de aandelen geheel of gedeeltelijk weer van mij zou willen overnemen.’
Bert van Oostveen vroeg zich namens de KNVB af of de overname bij Vitesse wel in het belang van het voetbal is.
‘Dat kan meneer Van Oostveen wel zeggen, maar hij kent ook de andere kant van de medaille. De continuïteit van de club was zeker niet gewaarborgd. Ook de KNVB wist dat Vitesse geen sluitende begroting kon presenteren, omdat we een liquiditeitstekort hadden.
‘Het maximaal haalbare was dat we niet zouden degraderen en net in staat waren om alle rekeningen te betalen. Dan was niemand blij geweest. De fans hadden moeten toezien hoe we met matig voetbal hooguit vijftiende zouden worden. Het personeel moest iedere maand vrezen dat we de salarissen niet zouden kunnen betalen. De technische staf had de nodige versterkingen niet kunnen halen.’
Hoeveel heeft u verdiend aan de verkoop?
‘Ik word nu afgeschilderd als een gewiekste zakenman die de club heeft verkwanseld. Ik heb het geld teruggekregen dat ik in de club heb gestopt. Mijn uitgangspunt bij de verkoop was dat Vitesse er beter van moest worden en ik niet slechter. Dat is gelukt.’
Maar nu is Vitesse afhankelijk van één man, van wie we ook niet weten hoe lang hij blijft.
‘Ik begrijp de scepsis. Maar feit is dat gezien de investeringen in de club Vitesse er wel beter uitkomt als Zjordania na drie jaar opstapt en hij zelf zeker niet. Dan staat er op zijn kosten bovendien een nieuw trainingscomplex. Maar Zjordania is een ambitieus man, ik denk dat hij niet rust voordat hij zijn ambities heeft waargemaakt.’
U herkende die ambities, omdat u als kredietbemiddelaar een kleine Dirk Scheringa werd genoemd?
‘Dirk heeft me diezelfde dag nog een sms gestuurd om me te feliciteren met de overname. Maar er zijn twee grote verschillen tussen ons. Mijn bedrijf bestaat nog. En als ik op Scheringa zou willen lijken, had ik me net als hij geprofileerd als eigenaar van een voetbalclub.’
Zjordania is tevens spelersmakelaar. Vitesse is onder zijn leiding binnen twee weken een Oost-Europees georiënteerd handelshuis.
‘De Vitesse-supporter accepteert de komst van enkele Serviërs en Kroaten als de ploeg er beter door gaat spelen. En het is ook in het belang van Zjordania dat Vitesse zich niet vervreemdt van de achterban. Is niet elke bvo een handelshuis? Denk je dat Frans van Seumeren als grootaandeelhouder van FC Utrecht niet hoopt dat hij Ricky van Wolfswinkel straks voor miljoenen euro’s kan verkopen? ‘Je kunt je beter afvragen voor wie het interessant is om te investeren in een voetbalclub. Aan de waarde van het aandeel Ajax kun je aflezen dat het voor reguliere beleggers die rustig achterover willen zitten om hun dividend op te strijken niet interessant is.’
Begrijpt u dat veel mensen de buitenlandse overname toch zien als een overval?
‘Natuurlijk zijn er risico’s. Maar ik snap niet waarom onze argumenten worden genegeerd. Wat zou iedereen over drie jaar hebben gezegd als Vitesse failliet was gegaan en bekend zou worden dat ik een man buiten de deur had gehouden die miljoenen in de club wilde investeren?’
Wie waren vooraf op de hoogte dat de verkoop van de club op handen was?
‘Alle belangrijke stakeholders. Ten onrechte is de indruk gewekt dat de raad van commissarissen of de directie niet op de hoogte was. Natuurlijk ging het om vertrouwelijke informatie. Wie had me trouwens in juli geloofd als ik in juli had gezegd dat er een Georgiër bij me thuis zat die met Vitesse kampioen wilde worden?’
We geloven het nog steeds niet.
‘Die landstitel in 2013 is ook zo’n opgeblazen verhaal.’
Het waren uw eerste woorden bij de presentatie van Zjordania.
‘Dat klopt, maar ik heb erbij gezegd dat het zijn ambitie is. Als ik mocht kiezen, zou ik hebben gezegd dat Vitesse voor de top-5 gaat. Maar Merab zei: no top-5, I wanna be a champion. En dat wilde hij ook graag in het persbericht. Ik snap best dat de rest van Nederland nu denkt: daar heb je ze weer bij Vitesse. Eerst die bravoure van Aalbers, en Schouten is nog gekker. Mensen vroegen me of ik niet beter in Jiskefet had kunnen optreden. Toch hoor ik ook fans van Willem II lachen die stiekem denken: was Zjordania maar naar Tilburg gekomen.’
Volgens Van Seumeren heeft een club honderd miljoen nodig om kampioen te worden. Hoeveel denkt Zjordania in Vitesse te investeren?
‘De exacte bedragen weet ik niet. Zjordania wil gaan bouwen en de begroting van Vitesse zal snel omhoog gaan. Natuurlijk worden we ook met deze acht nieuwe spelers geen kampioen. Maar in de winterstop gaat Vitesse zich opnieuw versterken. Er komt een nieuw trainingscomplex. Dit is het jaar om warm te draaien.’
U gelooft in een droomtransactie voor Vitesse?
‘In je dromen kun je altijd iets verzinnen dat nog beter is voor de club. Ik had best gewild dat AKZO Nobel 80 miljoen in de club had gestoken en Hans Wijers nu voorzitter van de raad van commissarissen was. Maar waarom zou AKZO dat doen? Gezien de omstandigheden was een overname door Merab Zjordania de best mogelijke oplossing.’