Eigenaar hoeft dit jaar geen gaten te dichten
„Als wij in Nederland pretenderen dat we de rechtspraak respecteren, moeten we stoppen met die verdenkingen”, zegt De Wit. „Een forensisch accountantskantoor heeft de club doorgelicht en niets gevonden. Ik lees in de krant over malversaties bij Nederlandse bedrijven die sponsor zijn bij een voetbalclub. Dat is dan niet erg, terwijl het feit dat onze eigenaar buitenlands is leidt tot twijfel. Er is nooit één fout geconstateerd, daar kan ik mijn hand voor in het vuur steken.”
Twee dagen voordat Vitesse zaterdag met 3-0 bij Excelsior won, was de club de olifant in de kamer bij een bijeenkomst van het Institute for Financial Crime, in het stadion van ADO Den Haag. Advocaten, criminologen, bondsbestuurders en rechercheurs van de politie en de FIOD spraken over de macht van het geld in de sport. Hun oordeel: de KNVB moet het voor particuliere investeerders zo moeilijk mogelijk maken om aandelen van een Nederlandse club te kopen.
Makkelijker gezegd dan gedaan, zei KNVB-jurist Mark Boetekees. Meer dan benadrukken dat clubs financiers moeten natrekken, kan de bond nauwelijks doen. „Welke clubs ik bedoel, kunnen jullie zelf invullen.”
Joost de Wit kan dat ook. Hoewel hij niet aanwezig was, kan hij uit de gedicteerde citaten opmaken dat Vitesse een van die clubs is. Vitesse, de club van Arnhem én Alexander Tsjigirinski, de mediaschuwe Rus van wie iedereen zich nog altijd afvraagt waarom hij sinds de aandelenoverdracht in 2010 al meer dan 140 miljoen euro in de club heeft gestoken.
Club moet weer winst maken
De Wit: „Je zou die vraag aan hem moeten stellen, maar hij zit op afstand. Ik kan het niet mooier maken dan dat hij het geld ervoor heeft en vanuit Rusland geniet van onze prestaties en het hebben van een voetbalclub. Hij is goed bevriend met Roman Abramovitsj (eigenaar van Chelsea red.) en heeft meer vrienden in het voetbal. Hij hoeft niet al zijn geld terug, maar heeft me wel duidelijk gemaakt dat de club weer winst moet gaan maken, zodat hij niet elk jaar hoeft bij te leggen. Het mooie is: nu zijn we zover. Dit wordt ons eerste seizoen zonder funding van Alexander.”
Vitesse was de afgelopen jaren sterk afhankelijk van de Russische hoofdaandeelhouder. Leed de club verlies, zoals de voorbije twee seizoenen (13,3 en 10,7 miljoen euro in de min), dan brengt Tsjigirinski de balans met een agiostorting weer in evenwicht. De man die rijk werd in de olie- en vastgoedsector heeft zo veel geld in de club gepompt dat Vitesse tegen de grenzen van Financial Fair Play aanschuurde. Om eerlijke concurrentie te bevorderen mogen clubeigenaren niet onbeperkt verliezen dekken: maximaal 30 miljoen euro over drie seizoenen achter elkaar.
„Dat spook hebben we achter ons gelaten”, zegt De Wit. „Maar een serieus probleem was het wel. Vooral door het hoge spelersbudget, dat we van 14 miljoen hebben teruggebracht naar zo’n 8,5 miljoen nu. Saneren en mensen ontslaan kan iedereen, maar de kunst is om niks in te leveren op de kwaliteit van het voetbal. Dat is gelukt. We gingen juist beter spelen en wonnen de eerste prijs in 125 jaar.”
Door de bekerwinst in mei genereert Vitesse miljoenen. Alleen al deelname aan de groepsfase van de Europa League levert de club een startpremie van 2,4 miljoen euro op. Elk punt dat de club daarin haalt is 120.000 euro waard. Daar komt nog een premie uit de marketingpool van de UEFA bij, die Vitesse normaal met andere Nederlandse clubs had moeten delen, ware het niet dat het dit jaar de enige eredivisieclub is in de Europa League. Doordat Vitesse op de laatste competitiedag AZ passeerde en vijfde werd, kon het op nog eens zeven ton extra aan tv-geld rekenen.
Eén nadeel: al die bedragen kan de club in het komend boekjaar pas bijschrijven. „Terwijl alle kosten die ermee gemoeid zijn, zoals de premies van spelers, in het afgelopen boekjaar vallen”, zegt De Wit. „Noem het boekhoudkundig geneuzel, maar daardoor zal ons aanstaande jaarverslag een vertekend beeld opleveren.”
14 miljoen transferinkomsten
Komend boekjaar (dit seizoen) leek Tsjigirinski aanvankelijk nog een gat te moeten dichten. Maar doordat Vitesse deze zomer goede zaken deed op de transfermarkt kon de club bij het indienen van de begroting bij de KNVB melden dat een agiostorting niet nodig zal zijn om break-even te draaien. Terwijl de club zelf nog geen twee miljoen euro uitgaf, verdiende Vitesse ruim 14 miljoen euro aan de transfers van onder anderen Ricky van Wolfswinkel (FC Basel) en Zhang Yuning (West Bromwich Albion).
Met een salarisplafond dat de voorbije jaren is verlaagd, streeft de club steeds grotere ambities na. Tot tevredenheid van Tsjigirinski, die voor de bekerfinale aan dagblad De Gelderlander schreef dat hij in Moskou alle duels van Vitesse ziet. Zeldzame woorden waren het, van een man wiens motieven misschien wel altijd een van de grootste mysteries in de eredivisie zullen blijven.