Merchandise
Het Russische netwerk
Nee. Dit zijn tekenen van een voetbalnetwerk dat vanuit het Kremlin diep de voetbalwereld in rijkt. Vooral Gazprom heeft sterke banden met de Russische regering, zo probeerde Vladimir Putin persoonlijk Manuel Neuers transfer van Gazproms Schalke 04 naar Bayern München in 2011 te voorkomen. Dit Russische netwerk heeft via Abramovich ook connecties met Jorge Mendes’ enorme voetbalbedrijf Doyen Sports, waardoor bijvoorbeeld Dusan Tadic en Adam Maher indirect ook deel uitmaken van dit netwerk.
De Russen vliegen veel meer onder de radar dan de Pozzo’s en Red Bull, ze schuiven niet zo duidelijk met spelers en directeuren, maar wie goed kijkt ziet de aanwijzingen. Voorlopig lijken de Russen dit netwerk verder en verder uit te breiden (zo werd Gazprom in september officieel partner van de FIFA en hoofdsponsor van het WK 2018), voordat ze er echt gebruik van gaan maken.
Goud: moederclubs Chelsea en Zenit Sint-Petersburg. Rood: opgekochte club Vitesse. Blauw: door Gazprom gesponsorde clubs Schalke 04 en Rode Ster Belgrado. Groen: Middlesbrough, dat samenwerkt met Chelsea. Wit: Doyen Sports.Eigenaren: Roman Abramovich in samenwerking met Gazprom. Gezamenlijke spelerwaarde (via Transfermarkt.de): 889,925.000 (met Doyen erbij oplopend tot ruim 1,3 miljard)
Roman Abramovich’ speelgoed. De Russische oliemagnaat spendeert honderden miljoenen en heeft via zijn vrienden Merab Jordania en Aleksandr Chigirinskiy in Vitesse nu een ideale club om zijn talenten te stallen. Ook de vriendschap tussen Chelsea-trainer José Mourinho en Middlesbrough-coach Aitor Karanka wordt benut door talenten bij Boro te planten. Bovendien investeert Abramovich met Mourinho’s manager Jorge Mendes in spelers (waaronder Ricky van Wolfswinkel en Stijn Schaars), waardoor ook Mendes’ machtige Doyen in de Rus zijn dure smartphone staat. En dan is er natuurlijk de samenwerking met Gazprom.
Zenit Sint-Petersburg
De kroonjuweel van Gazprom, dat eigenaar is van de club. Het Russische gasbedrijf pompt ook geld in Schalke 04 en Rode Ster Belgrado, maar Zenit handelt niet met die clubs. De Russen blijven low profile. Wat ze wel doen is spelers uit Jorge Mendes’ netwerk kopen, zoals Axel Witsel en Hulk in de zomer van 2012 (samen voor 95 miljoen euro). Ook Danny is er één van Mendes. Zo en via Gazproms sponsordeal met Chelsea zijn de Russen van Sint-Petersburg en de Londenaren verbonden. Logisch dat Abramovich en Chigirinskiy Vitesse’s Peter Bosz voorstelden als nieuwe coach voor Zenit.
Doyen Sports
Het machtige imperium van Jorge Mendes. Natuurlijk zijn Zenit en Chelsea niet zijn enige klanten, ook Dmitri Rybolovlev’s AS Monaco (waarvan links met Abramovich en Gazprom niet bekend zijn), Real Madrid en Benfica bellen de Portugees graag. Maar Mendes en Abramovich investeerden in het verleden via shady bedrijven wel samen in heel wat spelers van Sporting Lissabon, waaronder dus Schaars en Van Wolfswinkel. Om makkelijk aan goede spelers te komen moet je vrienden zijn met de Doyen-baas, en Abramovich lijkt hard op weg om Mendes’ beste maat te worden.
Vitesse
Eigendom van Abramovich’ vriend Chigirinskiy en overduidelijk de plek waar alle Chelsea-talenten gestald worden. Momenteel zijn het er vier. Daarnaast haalde Chelsea afgelopen zomer Marco van Ginkel naar Londen en kwam met Zakaria Labyad een speler uit het Doyen-netwerk naar Arnhem. De ambitie van Vitesse is om de beste van Nederland te worden, maar die ambitie lijkt ondergeschikt aan de wensen van hoofdkantoor Chelsea.
Schalke 04
Heeft Gazprom als hoofdsponsor. De inmenging van het Kermlin bij de Duitser bereikte in 2011 zijn hoogtepunt toen Putin zelf belde om te vertellen dat ze Manuel Neuer een beter contract moesten bieden. Schalke heeft ook een samenwerkingsdeal met Zenit, met als doel de jeugdopleiding van de Russen te verbeteren met kennis van de wonderkindfabriek in Gelsenkirchen. Schalke stalde in 2011 Anthony Annan bij Vitesse. Verhandelde nooit spelers met Zenit.
Rode Ster Belgrado
Gazprom redde de roemruchte Servische club in 2010 van de ondergang door een flinke sponsordeal aan te bieden. Veel verder lijken de bemoeienissen niet te gaan, sindsdien vertrok geen enkele speler van Rode Ster naar één van de andere clubs in dit netwerk. Deze club produceerde in het verleden sterren als Dragan Dzajic, Nemanja Vidic, Dejan Stankovic en de grote Marko Pantelic, dus wellicht hoopt Zenit op deze manier ooit een nieuw Servisch toptalent te vinden.
Middlesbrough
Deze ver afgegleden Engelse club hangt ook nog aan het Russische netwerk. Hoofdcoach Aitor Karanka is bevriend met José Mourinho sinds hun gezamenlijke tijd bij Real Madrid, en dus gunt de Portugees zijn Spaanse collega wat Chelsea-talenten. Momenteel zijn dat Kenneth Omeruo (oud-ADO) en Nathaniel Chalobah. Hoe deze samenwerking zich in de toekomst zal ontwikkelen is de vraag.
Conclusie
Er is een aantal machtige concerns actief in de voetbalwereld, met verschillende filialen in verschillende landen. Dit is een doorn in het oog van de FIFA, maar voorlopig valt er weinig aan te doen. Alles is rechtmatig. De gevolgen voor de voetbalwereld kunnen groot zijn. Wat zal er bijvoorbeeld gebeuren als Granada en Udinese elkaar in de Europa League zouden treffen? En hoe zou jij het vinden als je favoriete club plotseling wordt opgekocht door Red Bull?
Het laatste woord is hier duidelijk nog niet over geschreven, maar de ethische haken en ogen laat ik in dit artikel grotendeels links liggen. Het is belangrijk om te begrijpen hoe de netwerken in elkaar zitten, hoe de samenwerking tussen verschillende clubs werkt en wie er aan de touwtjes trekken. Dat is nu hopelijk verduidelijkt.
Volledige artikel: Buitenkantvoet / De Waakhond: 'De 3 grootste voetbalnetwerken ter wereld in kaart gebracht'
