Jacco Swart: ‘Alle inkomsten drogen nu op in het Europese voetbal’
„Dit is een situatie die we nog nooit eerder hebben meegemaakt”, zegt Jacco Swart. Hij is directeur van de European Leagues, dat de belangen behartigt van 36 profcompetities in 29 landen.
Dinsdag is Swart een van de deelnemers in een spoedvergadering, via een videoconferentie, van de Europese voetbalbond UEFA. Daar wordt een oplossing gezocht voor de knellende internationale kalender. Onzeker is of competities kunnen worden afgemaakt. Uitstel van het EK voetbal is bijna onontkoombaar. Het toernooi zou op 12 juni moeten beginnen en wordt gespeeld in twaalf Europese steden, met het openingsduel in Rome.
Swart (53) keerde onlangs terug naar Nederland, na de sluiting van het kantoor van de European Leagues in het Zwitserse Nyon vanwege het virus. De koepelorganisatie representeert meer dan 950 Europese clubs. Vooral kleinere clubs dreigen in de problemen te komen, door het uitblijven van wedstrijdinkomsten.
Wat hoort u vanuit de verschillende landen?
„De clubs in de grotere competities zijn financieel meer afhankelijk van tv-gelden dan de clubs uit de middelgrote of kleinere competities. Die zijn meer afhankelijk van sponsorinkomsten en wedstrijdbaten. Maar alle inkomstenstromen drogen nu op. Er zijn ook discussies tussen mediapartners en competities.”
Waar gaan die discussies over?
„Nu geen duels worden gespeeld, zijn er geen voetbaluitzendingen en zijn er dus ook substantieel minder inkomsten voor mediapartijen. Ik kan mij voorstellen dat er clausules in contracten zitten dat als er om welke reden niet gevoetbald wordt, dit een enkele keer kan voorkomen. Maar als het langer duurt, dat er dan bijvoorbeeld andere afspraken gelden.”
Wat heeft dit alles voor invloed op de financiële situatie van clubs?
„Voetbalclubs streven over het algemeen geen maximale winst na en bouwen dus ook veelal geen grote reserves op. Clubs willen vooral sportieve prestaties leveren. Dat houdt in dat als opeens de bedrijfsvoering ernstig wordt ontregeld, zoals nu, je ook meteen in de knel komt met de financiële huishouding.”
Krijgt u die signalen?
„Ja en die geluiden zullen de komende dagen en weken sterker worden. De cyclus van een club is vaak zo dat de inkomsten aan het begin van het seizoen worden gegenereerd. In de tweede helft van het seizoen zit er bij veel clubs meer druk op de cashflow. Als er zoals nu inkomsten uit de kaartverkoop en horeca wegvallen omdat duels niet worden gespeeld, terwijl het gros van de lasten doorloopt, is het wachten tot clubs in de problemen komen.”
Speelt dat vooral bij kleine competities?
„Ik durf daarin geen onderscheid te maken. Dat er nu niet in de Premier League wordt gespeeld, is niet van een andere orde dan dat de eredivisie stilligt. Het is niet zo: die Engelsen, die redden dat wel.”
Is het denkbaar dat een noodfonds wordt opgericht?
„De vraag is dan: wie vult dat?”
De UEFA en FIFA hebben flinke reserves.
„Ja, maar wat denk je dat de financiële gevolgen zijn voor de UEFA als het EK wordt uitgesteld? Dus ook daar moeten we niet te makkelijk over denken: ‘Joh, stop hier even een paar miljard in’.”
Aan wat voor oplossing denkt u?
„Ik denk dat dit voetbalinstanties te boven gaat. Hier zullen ook overheden, net als dat in andere branches gebeurt, moeten bijspringen om de bedrijfstak economisch en financieel te helpen. Dat kan van land tot land en van club tot club verschillen.”
Na een week waarin de regie in het Europese clubvoetbal ver te zoeken was – met afgelaste duels, duels zonder publiek en duels mét publiek – is Swart blij dat de doorgaans verdeelde internationale voetbalwereld dinsdag overlegt. „Gezamenlijk moeten we het voetbal intact zien te houden.”
Met Italië en Spanje worden twee grote voetballanden zeer hard geraakt door het coronavirus. Gezien de huidige situatie lijkt het onrealistisch dat er binnen enkele weken weer gespeeld kan worden, laat staan met publiek. Enkele teams, zoals Juventus en Real Madrid, zitten in quarantaine.
Verplaatsen van het EK naar december is een van de mogelijkheden die dinsdag tijdens de vergadering van de UEFA wordt besproken, schrijft The Telegraph. Een andere optie is de zomer van 2021. Complicatie daarbij is dat dan ook de eindronde van de Nations League staat gepland. Daarnaast organiseert de FIFA die zomer in China het WK voor clubs nieuwe stijl, met 24 teams.
Swart: „De voetbalkalender zit bijna 365 dagen per jaar vol, iedere zomer is er wat.” Verplaatsen van het EK kan iets meer ruimte creëren om competities af te maken – van belang voor promotie en degradatie én plaatsing voor Europese competities.
Wanneer moeten competities dit seizoen uiterlijk klaar zijn?
„In de huidige kalender op maandag 1 juni, omdat dan de vrijgavedatum [voor de nationale teams] voor het EK is. Dan is er twaalf dagen voorbereidingstijd voor het EK. Zaterdag 30 mei staat, of stond, nog de Champions Leauge-finale gepland.”
Moeten de nationale competities ten koste van alles afgerond worden?
„Als er tot 1 september niet gevoetbald kan worden, wordt dat heel moeilijk. Wat ik vandaag als waarheid neerzet, kan gezien de huidige situatie morgen achterhaald zijn.”
Jacco Swart (53) was in het verleden directeur bij De Graafschap, Go Ahead Eagles en NEC.
Van 2013 tot medio 2019 was hij algemeen directeur van de Eredivisie CV, de organisatie die de belangen behartigt van de eredivisieclubs.
Swart is directeur van de European Leagues, dat de belangen behartigt van 36 competities in Europa.