Merchandise
Marina Granovskaia, The Real Special One
Jorge Mendes, de meest succesvolle zaakwaarnemer van dit moment, gooide alles in de strijd en ook trainer José Mourinho liet geen kans onbenut te laten doorschemeren Falcao goed te kunnen gebruiken. Toch was de vrouw aan de andere kant van de onderhandelingstafel niet te vermurwen. Marina Granovskaia, voor de gelegenheid uitgedost in een Chelsea-blauw jurkje en voorzien van vuurrode lippenstift, schudde nog maar eens haar hoofd. De aanvaller was welkom op Stamford Bridge, maar dan wel op háár voorwaarden.
De invloedrijke Portugezen waren niet de eersten die afdropen. In de voorbije jaren gingen tientallen spelers, zaakwaarnemers, trainers en directeuren hen voor. Kerels die zich in het mannenwereldje stukbeten op wie ze in Engeland The shadowy Tsarina of Stamford Bridge noemen. Marina Granovskaia, de rechterhand van Roman Abramovich en de meest invloedrijke vrouw in het hedendaagse profvoetbal. Zij is het die erop toeziet dat partnerclub Vitesse zich netjes aan de afspraken houdt en tegelijkertijd met de goldcard van Abramovich zwaait. Al vijf jaar lang is ze betrokken bij elke miljoenentransfer op Stamford Bridge. Haar stem weegt minstens zo zwaar als die van Mourinho. Volgens Britse media is ze de belangrijkste kandidate om in de nabije toekomst CEO van de club te worden. Deel twee van de Russische revolutie aan de Theems.
Droomhuwelijk
Wie deze charmante verschijning is? Vraag het John Terry. Het contract van de verdediger liep af en in Londen waren er serieuze twijfels over de toekomst van de clubicoon. Kon hij het niveau nog wel aan? Was hij in staat zich nog één keer te meten met de beste spelers in de Premier League? Mourinho was overtuigd en dus volgden er gesprekken over een nieuwe verbintenis. De onderhandelingen verliepen op z’n zachtst gezegd nogal stroef. De duur van het contract én de financiële tegemoetkoming waren ferme punten van discussie. Namens Chelsea zat niet technisch directeur Michael Emenalo maar Granovskaia aan tafel. Na verloop van tijd was de Iron Lady het zó zat dat ze hoogstpersoonlijk het boegbeeld voor het blok zette. ‘Take it or fucking leave it’, klonk het met veel gevoel voor dramatiek. Straatvechter Terry brak en zette schoorvoetend zijn handtekening onder een eenjarige verbintenis.
De charmante verschijning liet haar tanden zien en beet door. Zaakwaarnemers typeren haar als meedogenloos, intern op Stamford Bridge staat ze bekend als zeer succesvol. ‘She is tough, fair, beautiful, and absolutely briljant in her job’, vertelde een werknemer aan The Mirror.
Er wordt dan al snel gewezen naar de zomer van 2014. David Luiz verhuisde van Chelsea naar Paris Saint-Germain. De man die op het WK in eigen land door iedereen voorbij werd gelopen, wist met één krabbel het complete transfertekort op Stamford Bridge te dichten. PSG betaalde vijftig miljoen pond. Wie zat er aan de onder-handelingstafel? Weer Granovskaia. Niet gek dus dat Abramovich haar in eigen kring liefkozend The Real Special One noemt.
De anekdotes zijn eindeloos en de macht van Granovskaia reikt ver. Als in de zomer van 2013 Napoli-eigenaar Aurelio De Laurentiis gevraagd wordt naar de interesse van Chelsea in Edinson Cavani, begint de invloedrijke Italiaan spontaan te zingen: ‘Marina, Marina, Marina, I have not heard from you yet’. Het filmpje is een hit op het internet.
De trotse Roman Abramovich moest door het stof
Toch maakt de Russische de meeste indruk met het terughalen van Mourinho. In 2007 verliet The Special One stampvoetend Stamford Bridge. Hij had een conflict met Abramovich, het droomhuwelijk spatte uiteen. Toch keert hij in 2013 gewoon terug op de Londense reservebank. Met dank aan Granovskaia. Zij heeft al die tijd contact gehouden met de Portugees en handelt snel als het Londense imperium op instorten staat. Fans en spelers dringen aan op een terugkeer, de trotse Abramovich moet door het stof. Clubmensen laten zich in de pers lovend uit over de Russische onderhandelaar. ‘Mourinho terughalen hield gezichtsverlies in voor Abramovich, al was het exact wat de supporters wilden. Het was Granovskaia die uiteindelijk zei: “Laten we hem terughalen”. Zij was de drijvende kracht achter zijn transfer. En dat heeft zich flink uitbetaald.’
Grijze muis
Al achttien jaar werken de Iron Lady en Abramovich samen. Toch weten de Britten maar weinig van deze Russische verschijning. Talloze journalisten groeven in haar verleden, maar kwamen niet veel verder dan een afgesloten Facebook-pagina en wat gedateerde foto’s. Granovskaia is een graag geziene gast op feestjes van Didier Drogba (openingsfoto), maar een interview heeft ze nog nooit gegeven.
Granovskaia komt uit een Russisch-Canadees gezin, groeide op in Moskou en ging naar een school die is gespecialiseerd in dans en muziek. Van een voorliefde voor voetbal was niks bekend, een voormalig leraar typeerde haar zelfs als een grijze muis. Rusland was in die tijd een slapende vulkaan. Een half jaar na de definitieve val van de Sovjet-Unie behaalde de Russin haar eerste diploma. Vervolgens koos ze voor een opleiding aan de staatsuniversiteit, waar ze vreemde talen ging studeren. Ze slaagde met lof en spreekt nu acht talen, wat haar in de internationale bestuurskamers goed van pas komt.
In 1997 liep Abramovich het beeld binnen. Granovskaia ging werken bij Sibneft, een oliemaatschappij in handen van de oligarch. Hij had het bedrijf twee jaar eerder voor luttele miljoenen overgenomen van de Russische overheid en verkocht het tien jaar later voor meer dan tien miljard aan Gazprom. Granovskaia moet indruk hebben gemaakt, want ze verhuisde in 2003 met Abramovich naar Londen toen hij Chelsea kocht.
Zijn rechterhand ging aan de slag voor het bedrijf Millhouse, dat de zakelijke transacties van de Rus regelt. Ook was de IJzeren Dame steeds vaker op Stamford Bridge te vinden. Abramovich machtigde haar bij belangrijke gesprekken en zij was de enige die met één druk op haar smartphone contact met hem kon leggen.
Het was dan ook geen verrassing dat ze in 2010 een officiële adviseursfunctie kreeg in de club en medio 2013 zelfs toetrad tot de directie. Ze werd binnen de driekoppige leiding verantwoordelijk voor het voetbalgedeelte. Haar verantwoordelijkheden namen het laatste jaar verder toe, nadat CEO Ron Gourlay de club had verlaten.
Huisdealer in Arnhem
Het zal haar aanzien in Londen, maar ook in Arnhem, verder doen groeien. Granovskaia heeft immers een bijzondere band met Vitesse. De Russin was vanaf de allereerste dag nauw betrokken bij het huurlingenbeleid van Chelsea én de intensieve samenwerking met de club uit Gelderland.
Toen Vitesse vijf jaar geleden in Russisch-Britse handen viel, was Granovskaia direct een belangrijke gesprekspartner. Dat blijkt onder meer uit e-mails die VI in bezit heeft. Zetbaas Merab Jordania stuurde op maandag 11 oktober 2010 een uitgebreide mail naar Granovskaia, waarin hij vroeg het bericht ook te delen met Abramovich. Het ging over de invulling van de trainersstaf. Jordania wilde Albert Ferrer een contract voor acht maanden aanbieden tegen een maandelijks honorarium van 38.400 euro. Ook had hij een assistent-coach van FC Twente op het oog en moest de toenmalige hoofdtrainer Theo Bos voor 278 duizend euro worden afgekocht. Granovskaia, Abramovich en Jordania hadden toen al met elkaar gesproken in Nice.
Op 7 januari 2011 werd de schaduw van Abramovich zelfs ingezet om Wilfried Bony naar Vitesse te halen. Om 14.15 uur stuurde Jordania een nieuwe mail. Verdediger Michihiro Yasuda tekende een meerjarig contract en zou een jaarsalaris van 527 duizend euro gaan verdienen. Twintig minuten later reageerde Granovskaia enthousiast. ‘Klinkt als een goede deal. Hopelijk gaat de speler het goed doen. Ik laat het Roman weten’, schreef ze. ‘Wat de speler uit Ivoorkust (Wilfried Bony, red.) betreft: ik heb gesproken met Didier Drogba. Hij weet wie de speler is, maar heeft hem nog nooit persoonlijk gesproken. Het wordt dus moeilijk ze met elkaar te laten bellen (zeker ook omdat er weinig te vertellen is). Hopelijk kiest de speler voor ons. Zo niet, dan kan ik nogmaals met Didier praten.’
Granovskaia, de huisdealer van Vitesse. Het verhaal Bony is bekend: hij kwam inderdaad naar Nederland en maakt inmiddels deel uit van de Arnhemse geschiedenisboeken.
Vijf jaar later heeft de Russische nog altijd korte lijntjes met Gelderland. Zo flankeerde ze grootaandeelhouder Alexander Chigirinskiy bij een van diens zeldzame bezoekjes aan Vitesse. Personeelsleden spraken na afloop van een bijzonder charmante verschijning. Bovendien was ze goed voor de Arnhemse portemonnee. Vorig jaar presenteerde de club Truphone als shirtsponsor. Een bedrijf waarin Abramovich een belangrijk aandeel bezit en dus wederom een deal waarbij Granovskaia bemiddelde.
En in het bijzonder aan Granovskaia
Volgens voormalig eigenaar Merab Jordania moet de huidige directie van Vitesse wekelijks rapporteren aan Londen. En in het bijzonder aan Granovskaia. Een verhaal dat de clubleiding bestrijdt, al is er wel geregeld contact. Zo mocht algemeen directeur Joost de Wit vorige maand nog op audiëntie bij de Russin. ‘Door het jaar heen zie ik haar zo’n twee, drie keer’, laat De Wit weten. ‘Vooral richting het einde van het seizoen is er veel te bespreken. Dat gaat inderdaad over huurlingen. Of ze een harde tante is? Nee, hoor. We drinken een kop koffie, net zoals wij dat nu doen. De laatste keer heb ik er drie, vier uur gezeten. In mijn ogen is ze een aardige vrouw met veel verstand van voetbal. Chelsea heeft een driekoppige directie en zij is de baas als het aankomt op voetbalzaken. Daarnaast praten we ook over andere onderwerpen. Zo ben ik natuurlijk geïnteresseerd in hoe Chelsea bepaalde zaken aanpakt. Als zij een geweldige sponsordeal maken, leg ik uiteraard mijn oor wel te luister. Ik ervaar ons contact als aangenaam.’
Marina Granovskaia kan dit niet bevestigen. VI probeerde haar de afgelopen tijd meerdere malen te bellen, maar zij gaf niet thuis. Zo blijft de meest invloedrijke vrouw in het betaalde voetbal voorlopig net zo geheimzinnig als haar Russische baas.
Vitesse kopieert financieel beleid Chelsea
Bij Vitesse wordt de laatste twee jaar constant gesaneerd. De grote contracten uit het Merab Jordania-tijdperk zijn ingeruild voor modale Eredivisie-verbintenissen. Een noodzakelijke transformatie, gezien de strenge regels van het Financial Fair Play. De Arnhemmers richten het vizier op transfervrije spelers en jong talent dat op den duur kan worden doorverkocht. Het lijkt een kopie van wat er op Stamford Bridge bij Chelsea gebeurt.
Het Londense huurlingenbeleid is inmiddels bekend. Jaarlijks worden er zo’n vijf spelers tussen de 16 en 22 jaar aangetrokken, die worden verhuurd aan clubs als Vitesse. Ontwikkelt een voetballer zich door, zoals Bertrand Traore, dan haakt hij aan bij de selectie van José Mourinho. Haalt hij niet het gewenste niveau, dan wordt hij doorverkocht. Het past in het grotere plaatje waarbij Chelsea winst wil maken.
Marina Granovskaia voert een streng financieel beleid en vindt dat een club als Chelsea prijzen kan pakken én tegelijkertijd geld kan verdienen. De transfermarkt is niet langer een bodemloze put. In het seizoen 2010/11 kochten The Blues voor een kleine 110 miljoen pond, terwijl de opbrengst maar vijftien miljoen pond bedroeg. In het afgelopen kampioensjaar gaf de club 123 miljoen pond uit, maar kwam er bijna 128 miljoen binnen.
De credits gaan naar Granovskaia. Zij weet spelers die in Londen niet slagen voor de hoofdprijs door te verkopen. Zo haalden de Engelsen in 2013 de Duitse international André Schürrle voor 18 miljoen pond op bij Bayer Leverkusen. Na twintig wedstrijden werd hij voor 24 miljoen doorverkocht aan VfL Wolfsburg. In Arnhem hopen ze in het klein op soortgelijke successen met spelers als Marko Vejinovic en Valeri Qazaishvili.
Marina Granovskaia op het ereterras van Gelredome,
geflankeerd door Vitesse-eigenaar Alexander Chigirinskiy (links)
