Ricky van Wolfswinkel, tragiek van een bekerheld

De bekerfinale is terug. Door de coronamaatregelen anders dan ooit tevoren en hopelijk anders dan deze ooit nog zal zijn. Ajax en Vitesse strijden zondag in De Kuip om de prijs die vorig seizoen niet vergeven kon worden: de TOTO KNVB-beker. Het aftellen is begonnen. Vandaag: Hoe is het met Ricky van Wolfswinkel, de bekerheld van Vitesse in 2017?

Nadat hij vier jaar geleden de grote held was geworden van de KNVB-bekerfinale poseerde Ricky van Wolfswinkel trots met zijn zoontje Djoy en schoonvader Johan Neeskens voor de fotografen. Het was de door Vitesse zelf opgeleide spits die met twee goals de eindstrijd tegen AZ besliste en de Arnhemmers zo de eerste prijs in de clubhistorie bezorgde. De afgelopen jaren heeft Van Wolfswinkel het moeilijk gehad. Eerst was er het aneurysma in zijn hoofd, waarvoor hij een risicovolle operatie moest ondergaan. Na een lange afwezigheid heeft de inmiddels 32-jarige spits sportief (nog) niet op zijn oude niveau terug kunnen keren.

FC Basel

In de zomer na de bekerwinst maakte Van Wolfswinkel een mooie transfer naar FC Basel, op dat moment dé topclub in Zwitserland, die regelmatig hoge ogen gooide in de Champions League. Tussen 2001 en 2017 werd FC Basel maar liefst twaalfmaal landskampioen, maar na de entree van Van Wolfswinkel wist de voormalige veelvraat van het Zwitserse voetbal nooit meer de landstitel te pakken.

Inmiddels staat FC Basel in de Zwitserse pers te boek als een Chaosklub en dreigt de club, die jarenlang een abonnement had op Champions League-voetbal dit seizoen naast Europees voetbal te grijpen. Net als Vitesse staat FC Basel vierde met een achterstand van maar liefst 24 punten op koploper Young Boys, dat recent nog tweemaal door Ajax werd verslagen in de Europa League.

Ook Van Wolfswinkel persoonlijk beleeft een moeizaam seizoen. In de negentien duels, die hij voornamelijk als invaller speelde, heeft hij maar éénmaal gescoord. Daarmee dreigt dit het minst productieve seizoen te worden van de voormalige goalgetter sinds zijn tegenvallende jaar in de Premier League bij Norwich City (één goal in 25 duels).

Na dit seizoen is hij transfervrij en is Van Wolfswinkel wellicht een interessante speler voor Eredivisieclubs, misschien zelfs weer voor Vitesse. In Nederland haalde hij in het verleden een aardig moyenne met vijftig goals in 124 Eredivisieduels.

Aneurysma

Van Wolfswinkel komt van ver terug. Twee jaar geleden, toen hij op het punt stond om een mooie transfer te maken naar Feyenoord, werd bij hem een aneurysma (een ballonvormige uitstulping aan een slagader) in het hoofd geconstateerd. De transfer was meteen van de baan, want de spits moest geopereerd worden en daarna een langdurig herstelprogramma doorlopen. „De eerste drie maanden mocht ik eigenlijk niets. Niet trainen, niet sporten. Dat was natuurlijk lastig. Mijn carrière is nooit in gevaar geweest, maar ik wist natuurlijk niet hoe mijn lichaam zou reageren op de medicatie en behandeling. Het is even iets anders dan een enkel- of knieblessure”, zei hij daar toen over. „Het heeft zes maanden geduurd. Dat was een onzekere tijd, omdat niemand vooraf wist hoe lang het allemaal zou duren. Dat was mentaal zwaar, omdat ik in fysieke zin geen problemen of pijn had. Het was soms ook emotioneel, juist vanwege de onzekerheid.”

Het was zeker niet alleen kommer en kwel in Basel voor Van Wolfswinkel. Zo kon hij in zijn tweede seizoen nog wel een tweede nationale beker bijschrijven op zijn palmares, haalde hij in zijn eerste twee seizoenen bij FC Basel een keurig gemiddelde met 24 goals in 53 wedstrijden, versloeg hij met de Zwitsers in de Champions League Benfica met 5-0 en was hij opvallend trefzeker tegen Nederlandse clubs. Zo droeg hij met een goal bij aan de uitschakeling van Vitesse in de derde voorronde van de Europa League drie jaar geleden en scoorde hij vorig seizoen tegen PSV, toen de Eindhovenaren door FC Basel werden uitgeschakeld in de tweede voorronde van de Champions League.

In de aanloop naar de bekerfinale Vitesse-Ajax gingen de gedachten van Van Wolfswinkel de afgelopen weken terug naar zondag 30 april 2017, toen hij in acht minuten tijd tweemaal scoorde en daarmee historie schreef voor Vitesse. Op verzoek van zijn oude club keek hij terug op dit hoogtepunt in zijn carrière. Aanvankelijk zag het er die avond allemaal nog niet zo rooskleurig uit voor Vitesse. „AZ had het beste van het spel en schoot nog een vrije trap op de lat. In de rust hebben we afgesproken: ’Zo’n helft kunnen we niet nog eens spelen, want dan gaat het ’m niet worden.’”

Uiteindelijk werd het wel de avond van Vitesse en Van Wolfswinkel. In de 81e minuut kwam de voorzet van Milot Rashica en knikte Van Wolfswinkel moedig raak. „Het was mijn hoofd en de bal óf mijn hoofd en de vuisten van de keeper. Gelukkig werd het dat eerste.” Met het beheerst afkappen en inschieten van de tweede goal gaf Van Wolfswinkel twee minuten voor het laatste fluitsignaal het startsein voor een geel-zwart volksfeest in De Kuip. „De ontlading was enorm”, aldus de spits. „En toen kwam de huldiging en zag je hoe trots en blij de mensen waren. Dan weet je waar je het voor gedaan hebt.”