Wilde PSV Reis echt wel terug?
Gebrek aan vertrouwen in herstel na blessure, duwde Braziliaan richting Vitesse
Proloog
Op 7 mei 2010 meldt Jonathan Reis zich in het spelershotel van PSV in het Braziliaanse Salvador de Bahia, waar de club op trainingskamp is. Hij is vier maanden eerder ontslagen, na een weigering om af te kicken van een cocaïneverslaving. Hij praat tegen middernacht met trainer Fred Rutten, perschef Pedro Salazar en zaakwaarnemer Renato.
Reis zegt clean te zijn en te willen vechten voor een terugkeer bij PSV. Garanties zijn er niet, de kans op mislukking is mogelijk nog groter dan een halfjaar later, als Reis die loodzware knieblessure oploopt. Toch weet Rutten genoeg. Hij vertrouwt op de vechtersmentaliteit van een probleemkind dat hij bijna als een zoon beschouwt. Hij zal de directie overtuigen dat Reis moet terugkeren. Dat lukt.
Het drama
Op 19 december 2010 slaat het noodlot toe.
Reis heeft vier wedstrijden niet gescoord en probeert net voor Roda JC-doelman Przemyslaw Tyton bij de bal te komen. Een fatale botsing is het gevolg. Zijn knie klapt dubbel, de beide kruisbanden en de mediale band scheuren af. In de kleedkamer wordt hem voorgehouden dat Ruud van Nistelrooy na een zware knieblessure ook een prachtcarrière heeft gehad. Toch wordt hardop gevreesd voor zijn loopbaan.
Het dilemma
Moet je een voetballer een stevig contract aanbieden, als je niet weet of hij ooit nog zal voetballen? Nee, concludeert PSV in mei 2011. Een optie om het contract van Reis met drie jaar te verlengen, wordt niet gelicht. Er zijn salariskosten van ruim anderhalf miljoen euro mee gemoeid en PSV is op dat moment in gevecht om financieel te overleven. Het lukt niet om een ander contract met Reis te sluiten en dus is de spits transfervrij. Dat risico neemt
PSV.
De medische kant
De medische staf van PSV concludeert dat de redding van Reis in de Verenigde Staten ligt. Bij kniedokter Richard Steadman, die ook de voormalige PSV’ers Ovidiu Stinga en Ruud van Nistelrooy heeft geholpen. Als Reis naar Steadman gaat, zal hij weer voetballen, is de voorspelling. Alleen blijft de vraag op welk niveau. Op topniveau, die kans wordt klein geacht. Dat lukte eerder alleen Jonathan Hogg van Aston Villa na een vergelijkbare blessure.
PSV investeert in twee dure operaties en stuurt dokter Tjaarda Weber mee als begeleider. Reis blijkt eigenwijs. Hij bereidt zich in Brazilië en niet in Colorado voor op de operatie en kiest tijdens de revalidatie voor zijn eigen fysiotherapeut Eduardo Santos. Al in september, veel te vroeg volgens de Amerikaanse specialisten, staat Reis op het trainingsveld. Als de spits eind oktober 2011 naar Eindhoven komt, oogt hij fit. Maar er wordt geconstateerd dat er speling in de knie zit. Steadman wil het gewricht met eigen ogen zien, de medische staf van PSV vertelt de directie d3t er een verhoogd risico is op nieuw blessureleed. Het kan ook goed gaan, is de boodschap. Het is aan de directie om het risico al d3n niet te nemen. Ook nu hij bij Vitesse voetbalt, kan het trouwens nog altijd fout gaan.
Het vertrouwen
Wil PSV me echt nog wel hebben? Het is een vraag die ongetwijfeld door het hoofd van Reis heeft gespookt. In de zomer van 2011 hoort hij zo goed als niets van de club. Technisch manager Marcel Brands is druk met het formeren van een nieuw elftal, met Mertens, Strootman, Wijnaldum en Matavz. Er wordt ook niemand anders naar Brazilië gestuurd, om contact te houden met Reis en hem het gevoel te geven dat PSV hem nog altijd wil. In de herfst houdt Reis zich zelf een tijd onbereikbaar. Maar eind oktober meldt hij zich in Eindhoven. Het dringt tot hem door dat de kans klein is dat Rutten, de trainer die hem meerdere keren uit de put heeft gehaald, ook volgend seizoen nog trainer is in Eindhoven. Een andere vertrouwensman, perschef Salazar, staat op het punt ontslagen te worden.
PSV is voorzichtig. Het wil hem laten onderzoeken door chirurg Steadman, ziet het niet zitten om fysiotherapeut Santos voor maanden naar Nederland te halen. Dat ist och de man aan wie Reis al een jaar Iang zijn knie en dus zijn voetbaltoekomst toevertrouwt. Als Reis verwacht in januari mee te kunnen op trainingskamp, wordt daar lacherig over gedaan. Het onvoorwaardelijke vertrouwen dat Rutten anderhalf jaar eerder in Brazilië had getoond, is er nu niet. En juist dat vertrouwen is ontzettend belangrijk voor een Zuid-Amerikaan.
Bij Rutten is dat geloof overigens nooit verdwenen. „Ik heb altijd geloofd dat Jonathan terug zou komen, als zijn blessure zou helen. Het vraagt karakter en dat heeft hij. Al begrijp ik van onze medische staf dat een medisch wonder nodig is geweest." Of Rutten er intern bij de directie op heeft gehamerd om door te pakken? „Daar zeg ik niets over."
De overval
De leiding van Vitesse weet dat de gesprekken tussen Reis en PSV moeizaam verlopen en ruikt haar kans. Als de spits op kosten van PSV in Nederland verblijft, praat hij ook met Vitesse-eigenaar Merab Jordania. Niet netjes, vinden ze in Eindhoven. Als Reis is teruggekeerd naar Brazilië, stellen de Arnhemmers PSV op de hoogte van hun belangstelling. De Brabanders weten dat ze snel moeten handelen. Juist Vitesse toont de daadkracht die de aanvaller zo graag bij PSV had willen zien. Zijn fysiotherapeut mag komen en natuurlijk wordt geloofd dat hij in januari mee kan op trainingskamp. Reis geeft zijn jawoord en tekent een contract dat in financieel opzicht iets beter is dan wat PSV hem heeft geboden. Een geldkwestie is het niet geweest, zegt Brands.
De morele kant
Kan Reis het wel maken, om PSV in de steek te laten? De club die hem vele jeugdzonden heeft vergeven, die hem heeft geholpen om af te rekenen met een cocaïneverslaving en de beste zorg beschikbaar stelde toen zijn knie in puin lag. Nee, zou je zeggen. Maar moet je blijven wachten op een club die keer op keer haar twijfels uit? Er is ook een andere kant. Reis koppelt een bewonderenswaardige overlevingsdrang aan groottalent voor zelfdestructie.
PSV zette hem als ventje van 17 jaar alleen in een appartement, zonder toezicht. Vragen om problemen bij een jongen uit een andere cultuur, die de verleidingen van het nachtleven nauwelijks kan weerstaan. Is het de verklaring voor zijn latere drugsverslaving? Dat is te makkelijk. Maar geholpen heeft het niet. Bovendien heeft PSV na de knieblessure van Reis ook moreel de plicht om een werknemer te helpen die slachtoffer is van een bedrijfsongeval. Een plicht die met rente wordt nagekomen. Moet Reis de club dan trouw blijven? Misschien wel, maar club-liefde is in het harde en zakelijke profvoetbal al tijden uitgestorven.
De terugkeer
Vrijdagavond is Reis terug in Eindhoven. Door veel fans wordt hij als Judas gezien. Een hatelijke ontvangst is een zekerheidje. Bij PSV leeft het besef dat de achterban kritisch zal zijn naar de directie, als Reis de winnende scoort voor Vitesse. Maar als Reis over een maand of drie toch weer zwaar geblesseerd raakt, is de publieke opinie volslagen anders.